We hopen dat 2024 onze lezers veel geluk brengt. De wereldleiders wensen we veel meer wijsheid om vreedzame oplossingen te bereiken. En de financiële markten? Een vervolg op het ‘goudhaantjes-scenario’.

2023 was een jaar waarin we zowel economisch als op de financiële markten een goudhaantjes- of droomscenario beleefden. Nochtans was er begin 2022 weinig optimisme. Iedereen dacht toen dat de hogere rentevoeten aanleiding zouden geven tot een forse krimp van de economische groei. Dankzij de sterke arbeidsmarkt en de vrij spectaculaire daling van de inflatie presteerden de economieën (met uitzondering van China) en ook de bedrijven beter dan verwacht.

Aarzelende start in 2024

Na de sterke eindejaarsrally, die al startte midden oktober, kregen de beleggers begin januari hoogtevrees. De meeste beursindexen eindigden de eerste beursweek in de lichtrode cijfers, net als de obligatiemarkten waar de rente steeg en de obligatiekoersen dus lager doken.

De oorzaak. 2 Amerikaanse rapporten die begin januari gepubliceerd werden.

• Het rapport van de rentevergadering van de Amerikaanse centrale bank (Fed) vermeldde weinig tot niets over de timing van een eerste renteverlaging. De hoop op een eerste verlaging in maart is dan ook voorbarig.
• Het jobrapport waaruit bleek dat er in december meer nieuwe banen werden gecreëerd dan verwacht.

Het lijkt erop dat de obligatie- en aandelenkoersen nog steeds een tandem vormen. Goede economische cijfers wakkeren de vrees voor een langere periode met hogere rentes aan en zetten dus de obligatie- en aandelenkoersen onder druk. De hogere rente zou op termijn kunnen leiden tot een recessie en dat is een scenario dat de beleggers liever niet zien.

Verenigde Staten: een zachte landing van de economie als basisscenario

Vertraging op effect hogere rentevoeten

Toen de rentevoeten zeer laag waren, in de periode 2012-2022, sloten bedrijven en consumenten meer kredieten af met een lange looptijd en een vaste rentevoet. Dit in tegenstelling tot de periode voor de Grote Financiële Crisis, toen er meer kredieten met variabele rentes verstrekt werden. Tot nu toe heeft de Amerikaanse economie weinig hinder ondervonden van de hogere rentevoeten. Het lijkt er dus op dat de rentestijging met meer vertraging in de economie sijpelt.

Belfius Research ziet stilaan toch meer tekenen dat de hogere rentes een effect hebben. Het aantal faillissementen begint langzamerhand toe te nemen, de kredietvoorwaarden worden strenger en de vraag naar krediet daalt.

Consument en overheid houden vinger op de knip

De sterke groei in 2023 kwam vooral van de Amerikaanse consument en van de overheid. Joe Sixpax kon nog teren op z’n corona-spaarpotje, maar dat raakt stilaan leeg en we merken dat hij stilaan meer de vinger op de knip houdt. Belfius Research verwacht dit jaar een terugval van de vraag naar duurzame goederen (bv. auto’s, huishoudtoestellen). Met de verkiezingen in aantocht en de discussies over het schuldenplafond zullen ook de uitgaven van de overheid dalen in 2024. Dit betekent in 2024 wellicht een iets lagere Amerikaanse groei.

• Het basisscenario: zachte landing (60% kans). Het basisscenario van Belfius Research (kans 60%) is een zachte landing van de economie met een inflatie die geleidelijk richting doel evolueert. Een eerste renteverlaging door de Fed staat dan ten vroegste in juni op het programma. De 10-jaarsrente kan in dat scenario zelfs iets stijgen want de groei zou nog 1,4% bedragen.
• Het alternatieve scenario: positieve verrassing (30% kans). In een alternatief scenario verrast de Amerikaanse economie in positieve zin. Keerzijde: de inflatiedaling zal dan trager verlopen en de verwachte rentedaling zal langer op zich laten wachten. De 10-jaarsrente zou dan terug richting 5% kunnen evolueren. Dit scenario krijgt 30% kans.
• Het recessiescenario (10% kans). Volgens Belfius Research is de kans op een recessie in 2024 slechts 10%.

Eurozone: de consument heeft iets meer vertrouwen in de toekomst

Voor de eurozone is de internationale handel en de industrie belangrijker dan voor de VS. Geen wonder dat onze economie het moeilijker had. Toch zijn er lichtpuntjes. Het consumentenvertrouwen verbetert. Door de combinatie van lagere inflatie en hogere lonen neemt de koopkracht toe. De lonen kunnen nog wat verder stijgen door de krapte op de arbeidsmarkt. De Europese Centrale Bank (ECB) zal dan ook niet zo snel tot rentedalingen overgaan. Belfius Research verwacht in de zomer pas een eerste daling, wellicht na de Fed.

• Het basisscenario (65% kans) voor 2024 is er een waarbij de groei vanaf het midden van het jaar wat kan aantrekken, maar de inflatie toch geleidelijk verder afneemt. Ons goudhaantje duikt weer op!
• In het stress-scenario (25% kans) blijft de inflatie daarentegen hoog (gevreesde loonprijsspiraal en hogere transportkosten) en krimpt de economie. De ECB zal dan de rente moeten verhogen om de inflatie aan te pakken.
• Het stagnatiescenario (10% kans). Belfius Research geeft 10% kans aan een scenario van een lange stagnatie van de economie waarbij de inflatie vrij snel verder terugvalt. In dat geval kan de rente snel verlaagd worden.

China: vertraging economische groei niet ten einde

Dankzij de maatregelen van de afgelopen maanden begint de Chinese economie tekenen van stabilisatie te vertonen, maar de aanhoudende vastgoedcrisis en een zwak vertrouwen bij privébedrijven en gezinnen vormen risico's voor een duurzame opleving.

De fiscale politiek van Peking is vooral gericht op de aanbodzijde – investeringen in technologie, industrie, infrastructuur... – en veel minder op de vraagzijde. En daar knelt het schoentje. Voor 2024 schuift Belfius Research een groeicijfer van 4,5% naar voren.

Obligaties: een no-brainer

Terwijl in oktober de 10-jarige rente in de VS de kaap van 5% nog leek te nemen – en in Duitsland 3% – stopte die trend toen duidelijk werd dat de centrale banken in 2024 de beleidsrentes zullen verlagen. In december dook de Amerikaanse rente even onder 4%, de Duitse onder 2%. Die forse daling was wellicht een overdreven reactie van de markt en begin januari klommen de rentevoeten weer wat hoger. Aangezien we geen recessie verwachten, zou de langetermijnrente in de loop van het jaar wat hoger kunnen, maar ze zal onder de niveaus van oktober 2023 blijven.

Ook 2024 lijkt een goed jaar te worden voor de obligatiebelegger. Opportuniteiten zien we bij bedrijfsobligaties Investment Grade. Ze bieden nog steeds een hoger potentieel rendement (ongeveer 1,5 à 1,8%¹ meer) dan de Duitse rente. Kan nog steeds interessant zijn gezien de kwaliteit van de bedrijven.

Aandelen: op korte termijn meer schommelingen

Artificiële intelligentie

Dat de beursstijging van 2023 zich vooral voordeed bij 7 grote Amerikaanse bedrijven die volgens beleggers het meest zullen profiteren van de mogelijkheden van artificiële intelligentie (AI), hadden weinigen zien aankomen eind 2022.

We waren begin 2023 wel positief op de breder gespreide technologiefondsen en werden iets voorzichtiger in het 2e trimester, om begin december terug voluit de technologiekaart te trekken. De waarderingen zijn door de toename van de winsten nog steeds redelijk. De meeste IT-bedrijven hebben dan ook een verhoogde focus op kostendiscipline en margeverbetering. Vanuit een langetermijnperspectief zal de sector blijven profiteren van technologische doorbraken zoals AI.

Strijd tegen klimaatopwarming

De aandelen van bedrijven die toepassingen of oplossingen bieden in de strijd tegen de klimaatopwarming kenden dan weer een moeilijk parcours in 2023. Ze konden niet profiteren van de AI-hype en kregen het zwaar te verduren door de gestegen grondstofkosten en rente. Nu die tegenwind wat gaat liggen en het beursherstel breder gedragen wordt, is er ruimte voor herstel.

Evenwaardige regio’s

Regionaal zijn we bijna neutraal voor alle regio’s. Nog steeds een lichte voorkeur voor Amerikaanse aandelen omwille van de technologiedominantie en een Amerikaanse beurs die minder cyclisch is dan de Europese. Mochten de wereldeconomie en China toch beter presteren dan gedacht, dan zal vooral Europa daar baat bij hebben. Een switch richting meer Europa is dan mogelijk, maar momenteel is meer bevestiging nodig.

Tandem aandelen en obligaties

We vermoeden dat de tandem van aandelen en obligaties die in dezelfde richting evolueren de komende maanden zal aanhouden. Dat betekent dat aandelenbeleggers nog steeds de meeste aandacht zullen hebben voor inflatie- en renteverwachtingen. Liggen die hoger, dan dalen de koersen en omgekeerd. De woorden en daden van centrale bankiers zullen opnieuw met argusogen worden gevolgd.

We verwachten ook meer schommelingen. De huidige beurswaarderingen laten weinig ruimte voor afwijkingen van het goldilock-scenario. En in 2024 moet of mag de helft van de wereldbevolking naar de stembus. De impact op de beurs is meestal beperkt, zeker op lange termijn. Maar op korte termijn kunnen de schommelingen toch wel toenemen.

Aandelen blijven dus een belegging op lange termijn. En op de lange termijn blijven de bedrijfsverhalen het verschil maken.