Intellectueel eigendom

Sommige creaties kunnen niet worden beschermd. Een idee of concept is immers niet altijd als dusdanig beschermd. Het is de materialisering ervan die kan worden beschermd. Uw werk moet dus een bepaalde vorm aannemen, zonder dat het helemaal af hoeft te zijn. Een voorbeeld: een plan of maquette volstaat om in aanmerking te komen voor bescherming. Voor een idee komt het er echter op aan te weten of het voldoende concreet is om te worden beschermd.

De website economie.fgov.be geeft in dat verband twee duidelijke voorbeelden:

• een lesmethode notenleer voor kinderen is op zichzelf niet beschermd, maar de noten van de leraar en de werken die van die methode uitgaan, kunnen worden beschermd door het auteursrecht
• een format van een tv- of radioprogramma kan niet als dusdanig worden beschermd maar de concrete uitwerking van de achterliggende ideeën van dat programma, de manier waarop de uitzending wordt georganiseerd om de format te realiseren, kan worden beschermd door het auteursrecht

Als er geen concretisering en geen bescherming is, sluit u best een geheimhoudingsovereenkomst met uw gesprekpartners. Wie zich niet aan die overeenkomst houdt, kunnen een schadevergoeding verschuldigd zijn. U kan de overeenkomst zelf opstellen, maar we raden u aan een specialist onder de arm te nemen.

Gezien die beperkingen raden we aan slechts over bepaalde delen van uw idee te spreken, hou essentiële elementen geheim en bewijs de creatiedatum via de zogenoemde i-DEPOT envelop. Het i-DEPOT is een bewijsmiddel, het biedt geen intellectuele bescherming maar bevestigt officieel dat u het idee op een welbepaald moment bezit. Kortom, met het i-DEPOT kan u het bestaan van een idee of een creatie voor slechts enkele tientallen euro’s dateren.

U kan uw naam, logo of vormen van verpakking beschermen door een merk te deponeren. Door het merk kan u uw producten en diensten onderscheiden van de concurrentie. Als het om een merk van de Benelux of van de Europese Unie gaat, biedt u dat een bescherming van 10 jaar, die nadien kan worden verlengd.

Het gedeponeerd merk mag noch beschrijvend (men kan bijvoorbeeld het gedeponeerd merk ‘Prefabwoning’ niet rechtsgeldig deponeren voor dergelijke woningen), noch misleidend zijn (de consument bedriegen) en mag niet tot verwarring leiden.

U kan het merk op ieder moment deponeren, maar als de naam al door anderen werd geregistreerd, is hij niet meer beschikbaar indien hij geregistreerd werd voor identieke of gelijkaardige producten of diensten. In geval van gelijkenis van producten, en als er gevaar voor verwarring bestaat, kan er geen enkele bescherming rechtsgeldig worden verkregen. Om te bepalen of een naam of een Benelux-merk al beschermd is, zal het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom een nieuwheidsonderzoek voeren.

Voorzichtigheidshalve deponeert u uw merk best vóór ieder publiek gebruik. Bij misbruik van een geregistreerde naam of gebruik van een soortgelijke naam kan u bij de ondernemingsrechtbank een rechtszaak aanspannen tegen de misbruiker.

Het voorkomen van uw product (textuur, componenten...) kan worden beschermd door de ‘modellen en tekeningen’. Uw product moet origineel en nieuw zijn. U moet het deponeren voor de verspreiding op de markt.

De auteursrechten beschermen uw intellectuele eigendom. Al wat onder de noemer artistieke of literaire creatie valt, kan specifiek door het auteursrecht worden beschermd. Het auteursrecht vloeit voort uit de originaliteit van de creatie (het werk moet zich voldoende onderscheiden van andere bestaande werken) en van het formaat van het werk (materialisatie).

De auteursrechten bieden u een exclusief en afdwingbaar immaterieel eigendomsrecht. Er is geen enkele bijzondere formaliteit vereist, maar u moet bewijzen dat de creatie wel degelijk de uwe is. Dat kan via een i-DEPOT (zie hierboven), met vermelding van de afkorting C, gevolgd door uw auteursnaam, en de datum van de eerste publicatie.

Er is geen specifieke termijn om het auteursrecht op te eisen.

Knowhow en sommige ‘geheime’ bedrijfsinformatie zoals procedés, databanken, resultaten van studies en klantgegevens vertegenwoordigen soms een grote economische waarde, maar kunnen niet altijd specifiek worden beschermd. Net als gewone ideeën moeten ze worden beschermd aan de hand van bijzondere geheimhoudingsclausules in overeenkomsten die iedere persoon die ze kan kennen, moet ondertekenen.

Het onderwerp is ruim en complex en varieert per land of continent. Hulp van experts is onontbeerlijk. Neem, alvorens u te lanceren, de tijd om te informeren naar de mogelijke beschermingen. Surf ook naar ideescan.be voor de beste beschermingen!