6 mei 2022
Klaas Janssens
Investment Advisor
Het militaire conflict in Oekraïne gaat na meer dan 2 maanden onverminderd voort. Na een herstel in maart, vielen de beurzen terug in april en we zien ook grotere koersbewegingen op de financiële markten. De komende weken zal het beleid van de centrale banken duidelijker worden.
Stand van zaken: Oekraïne
Nadat het Russische leger zich terugtrok rond Kiev, ligt de nieuwe focus van de militaire campagne nu op de Donbas-regio. Maar volgens het Pentagon verloopt de operatie moeizaam. De reden daarvoor zou gelegen zijn in het feit dat
- het Oekraïense leger er al sinds 2014 ingegraven zit in defensieve stellingen
- Rusland kampt met een aanzienlijk verlies aan materiaal en manschappen
- het Westen nieuwe wapensystemen levert aan Oekraïne
Het conflict is dan ook een nieuwe fase ingetreden. Want waar verschillende landen (bv. Duitsland) aanvankelijk weigerden om zware wapensystemen en gepantserde voertuigen te leveren aan Oekraïne, lijkt deze weigering niet langer van toepassing. De westerse coalitie levert meer en meer zware wapens. Het Kremlin reageerde door de gasleveringen aan Polen en Bulgarije te schrappen. Polen heeft de afgelopen weken dan ook meer dan 200 tanks van Russische makelij (T-72) aan Oekraïne geleverd.
Hoelang dit conflict zal duren, is moeilijk te voorspellen. Volgens bepaalde bronnen zouden vredesonderhandelingen pas kunnen starten als Rusland een ernstige overwinning kan claimen. De landbrug tussen de Krim en de Russische grens is gerealiseerd, maar ook een annexatie van de Donbas zou volgens sommigen voor hen van primordiaal belang zijn.
Volgens analisten zijn er verschillende scenario’s mogelijk. Volgens een van die scenario’s zou Rusland kunnen beslissen dat de huidige Oekraïense gebieden onder controle van het Russische leger tot Russisch grondgebied worden benoemd. Daarna zouden vredesonderhandelingen met Oekraïne starten. Dit lijkt volgens sommigen het meest gunstige scenario. Een scenario waarin Rusland feitelijk toegeeft niet over de macht en middelen te beschikken om een land als Oekraïne volledig onder zijn controle te krijgen.
Een andere scenario zou zijn dat het Kremlin niet tevreden is met de huidige situatie en ze de volledige Donbas-regio wil innemen. Momenteel zou het Russische leger nog sterk gehinderd worden door de ongunstige en natte weersomstandigheden. In de zomer is dit probleem van de baan. Het zou Rusland ook extra tijd geven om meer middelen aan te voeren. De Russische minister van Buitenlandse zaken Sergei Lavrov, heeft al gehint op deze mogelijkheid.
Een laatste mogelijkheid zou zijn dat Poetin verder wil gaan dan de landbrug in het zuiden en de provincies in het oosten, en het ganse gebied ten Oosten van de Dnjepr wenst in te nemen, inclusief Odessa. Vandaag zouden er onvoldoende troepen zijn om dit doel na te streven. Sommige analisten denken dat Poetin op 9 mei mogelijk 2 miljoen extra militaire reservisten zal oproepen, om zo alsnog een groot stuk van Oekraïne te kunnen innemen.
Een laatste mogelijkheid zou zijn dat Poetin verder wil gaan dan de landbrug in het zuiden en de provincies in het oosten, en het ganse gebied ten Oosten van de Dnjepr wenst in te nemen, inclusief Odessa. Vandaag zouden er onvoldoende troepen zijn om dit doel na te streven. Sommige analisten denken dat Poetin op 9 mei mogelijk 2 miljoen extra militaire reservisten zal oproepen, om zo alsnog een groot stuk van Oekraïne te kunnen innemen.
Impact op economie en inflatie
De olie- en gasmarkten staan momenteel nog steeds onder spanning. Nadat Rusland bekendmaakte dat Polen en Bulgarije geen gasleveringen meer krijgen, stegen de prijzen in eerste instantie fors, om nadien wel terug te vallen. De olie- en gasprijzen zijn t.o.v. hun hoogtepunt in maart flink gedaald.1
De EU Commissie heeft ondertussen een voorstel uitgewerkt om tegen eind dit jaar een Russisch olie-embargo in te stellen. Dit moet nog goedgekeurd worden door de 27 regeringsleiders, maar het voorgestelde olie-verbod zou geleidelijk aan ingaan. Hierdoor zou er tijd zijn om alternatieve producenten te vinden. Gelukkig is er nog marge om de wereldwijde olie- en gasproductie te verhogen. De totale productie van de olieproducerende landen staat nog steeds lager dan voor de Covid-pandemie.
De inflatie blijft pieken, zowel in de Eurozone (7.5%) als in de Verenigde Staten (8.54%). De voedsel- en energieprijzen spelen hierbij een belangrijke rol. Op 4 mei verhoogde de Amerikaanse centrale bank de officiële kortetermijnrente met 0,5%, ondanks een krimp van de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal. De Europese Centrale Bank zal de rente vermoedelijk ook verhogen, maar slechts mondjesmaat om de economische groei niet in gevaar te brengen.
De markten kennen de afgelopen weken een volatiel parcours en houden al rekening met de komende renteverhogingen. Alleen is de vraag of de markten niet te fors reageren. Er zijn steeds meer signalen dat Chinese groei aan het vertragen is (cfr lockdowns), waardoor de grondstofprijzen kunnen dalen. De reële-rente (de langetermijnrente min de inflatie) blijft historisch laag tot zelfs negatief. Dit maakt dat aandelen nog steeds een goede manier zijn om een portefeuille te diversifiëren. Paniek mag nooit een raadgever zijn: diversificatie, beleggingsprofiel en horizon blijven de kernwoorden om de financiële doelstellingen flexibel na te streven.
1 Op 8 maart werd er bijna 130 dollar per vat brent olie betaald tegenover 108 dollar op 4 mei. Bron: Reuters-Refinitiv
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.
