Robbe Van Hauwermeiren
Senior Investment Strategist

Moeilijke tijden voor (bedrijfs)obligaties

De stijgende rente bezorgt de obligatiemarkt kopzorgen. Stijgende rentes gaan immers automatisch gepaard met lagere obligatieprijzen. ‘Veilige’ Europese staatsobligaties hebben op een jaar tijd ongeveer 20% van hun waarde verloren.¹ Bedrijfsobligaties zijn over het algemeen korter in looptijd dan overheidsobligaties, waardoor renteschommelingen over het algemeen een kleinere impact hebben op de prijzen van deze obligaties. En toch hebben deze obligaties het ook bijzonder moeilijk dit jaar.

Financiële markten gaan gebukt onder onzekerheden. De Russisch-Oekraïense oorlog leidt niet alleen tot paniek op de markten, maar heeft ook Europa in een energiecrisis gestort. Bedrijfswinsten staan onder druk door hogere energiekosten en lagere consumptie. Bedrijfsobligaties hebben dus zowel geleden onder de hogere rente als de toegenomen risico’s die de markt inprijst. Europese bedrijfsobligaties hebben bijgevolg hun laagste punt bereikt sinds de financiële crisis van 2008 (zie grafiek). In dit artikel onderzoeken we hoe we als belegger het beste kunnen reageren op dergelijke prijsbewegingen.

Obligaties herstellen sneller dan aandelen

Warren Buffett zei ooit dat een goed belegger angstig moet zijn wanneer anderen hebzuchtig zijn, en hebzuchtig wanneer anderen angstig zijn. Deze quote wordt voornamelijk gebruikt voor beleggen in aandelen, maar is eigenlijk nog meer van toepassing op bedrijfsobligaties. Het is namelijk zo dat obligaties doorgaans sneller herstellen dan aandelen.

De reden hiervoor ligt in de unieke karakteristieken van een obligatie. Een obligatie is in essentie een lening. Een bedrijf dat geld nodig heeft om een project te financieren geeft een obligatie uit, doorgaans aan een nominale prijs van 100 euro, met een vooraf bepaalde vervaldag. Op deze vervaldag betaalt het bedrijf de nominale prijs van 100 euro terug aan de obligatiehouder. Tussen de uitgiftedatum en de vervaldag kan de prijs van de obligatie (aanzienlijk) schommelen. Zo ervaren we vandaag dat rentestijgingen obligatieprijzen doen dalen. Er kunnen risico’s opduiken waardoor de terugbetaling van de obligatie onzekerder wordt. Als de markt vermoedt dat er een grotere kans is dat het bedrijf niet meer in staat zal zijn om de nominale prijs terug te betalen, zal de prijs van een obligatie eveneens dalen. Omdat het bedrijf – ongeacht de tussentijdse prijsschommelingen – op de vervaldag echter 100 euro zal terugbetalen aan de obligatiehouder, zal de prijs van de obligatie op het einde van de looptijd evolueren naar 100 euro. Een belangrijke uitzondering is natuurlijk in geval van faillissement van de uitgever van de obligatie, dan zal er slechts een fractie van de nominale waarde worden terugbetaald.

Risicopremies zijn gestegen, maar kunnen nog verder stijgen

De rente (de zogenaamde yield to maturity) op bedrijfsobligaties in euro is gestegen naar haar hoogste punt sinds begin 2012 (grafiek). De yield to maturity geeft het rendement weer dat de belegger verdient aan couponbetalingen indien hij de obligatie bijhoudt tot vervaldag en de uitgever van de obligatie niet failliet gaat. Bij het schrijven van deze analyse bedraagt de gemiddelde yield van een bedrijfsobligatie 4,5%. De gemiddelde duurtijd van deze obligaties bedraagt ongeveer 5 jaar. De hoge rente is voornamelijk een gevolg van de algemene stijging van de rente, maar ook van de stijging van risicopremies. De moeilijke economische omgeving en de vele onzekerheden zorgen ervoor dat beleggers het risico op wanbetaling hoger inschatten. Bijgevolg eisen ze een hoger rendement op bedrijfsobligaties, wat zich vertaalt in een hogere risicopremie. We zien dan ook dat risicopremies op bedrijfsobligaties ver boven hun historisch gemiddelde zijn gestegen (grafiek).

Risicopremies op investment grade obligaties bedragen momenteel 2,5%, wat ongeveer 1 standaarddeviatie hoger is dan het historisch gemiddelde (grafiek). Historisch gezien zijn bedrijfsobligaties dan ook aantrekkelijk gewaardeerd. Enkel tijdens de grote financiële crisis van 2008 en de eurocrisis van 2011 waren de risicopremies hoger. Toen stond het financieel systeem op barsten, waardoor bedrijven – vaak zelfs in goede financiële gezondheid – massaal toegang dreigden te verliezen tot de kredietmarkt. Van een dergelijk rampscenario is vandaag geen sprake, dankzij een gezonde Europese financiële sector. De economische omgeving is verre van ideaal, maar het risico op een ware faillissementsgolf blijft onder controle.

Jaren van soepel monetair beleid en lage rentes hebben ervoor gezorgd dat de schuldgraad van bedrijven sterk is gestegen (grafiek). De huidige economische omgeving, getekend door hogere inflatie en strikter monetair beleid, is minder gunstig voor risicovolle activa zoals aandelen maar ook bedrijfsobligaties. Het is dan ook onwaarschijnlijk dat risicopremies snel zullen terugkeren naar de dieptepunten die we na de eurocrisis hebben gekend. We houden rekening met een scenario waarin risicopremies structureel licht hoger zullen blijven. Voor langetermijnbeleggers is dit goed nieuws, aangezien zij kunnen genieten van een betere compensatie voor het door hen genomen risico en hogere verwachte rendementen.

Voorzichtig profiteren van hogere risicopremies

De recente prijsdalingen van bedrijfsobligaties en de bijgevolg aantrekkelijkere yields maken de activaklasse op het eerste zicht interessanter dan ze in lange tijd geweest zijn. Voorzichtigheid is echter geboden. De huidige onzekere marktomgeving kan ervoor zorgen dat op korte termijn risicopremies nog verder kunnen toenemen. Voor langetermijnbeleggers verantwoorden de huidige renteniveaus al een voorzichtige positie. Verdere prijsdalingen, veroorzaakt door een verdere stijging van de rente, zouden dan opportuniteiten kunnen bieden.

Hou er echter rekening mee dat bedrijfsobligaties, omwille van hun blootstelling aan bedrijfsrisico, minder diversificatie bieden voor een portefeuille met reeds een aanzienlijke positie in aandelen. Belangrijk is om elke beleggingsbeslissing te evalueren in de context van de volledige beleggingsportefeuille. Uw beleggingsadviseur kan u hier uiteraard in bijstaan.

¹ Bron: iBoxx Euro Eurozone Index

Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Die bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.

Let op: rendementen uit het verleden, simulaties van rendementen uit het verleden en de voorspelde toekomstige rendementen van een financieel instrument, een financiële index, een strategie of een beleggingsdienst, zijn geen betrouwbare indicatoren voor toekomstige rendementen. Bruto rendementen kunnen worden beïnvloed door provisielonen, kosten en andere lasten. Rendementen die uitgedrukt zijn in een andere munt dan die van de woonstaat van de belegger, zijn onderhevig aan wisselkoersschommelingen, die de meerwaarden positief of negatief kunnen beïnvloeden.