Wat is een digitale munt?

Volgens de ECB zijn er twee soorten geld: publiek- of centralebankgeld en privaat geld. De enige vorm van publiek geld die vandaag bestaat zijn de briefjes en munten in je portefeuille. Privaat geld is geld dat niet door centrale banken maar door commerciële banken wordt gecreëerd. Zo wordt het geld dat je ontvangt als je een lening aangaat bij een commerciële bank gecreëerd door deze bank. Dit geldt ook voor het geld op je spaar- en zichtrekening.¹ Betalingen met betaalkaarten of via overschrijving zijn allemaal transfers van privaat geld. Centralebankgeld kan op vandaag enkel fysiek worden getransfereerd. Door een digitale munt te creëren maken centrale banken het mogelijk om ook elektronisch publiek geld te transfereren.

Waarom wil de ECB een digitale euro?

Omdat we steeds minder munten en bankbiljetten gebruiken is het enigszins verrassend dat onze centrale bank nog geen elektronische variant gemaakt heeft. Een reden daarvoor is waarschijnlijk de complexe infrastructuur die nodig is om grote volumes betalingsverkeer mogelijk te maken. De technologie die aan de basis ligt van cryptomunten zoals bitcoin, biedt hier echter een oplossing.

De creatie van een digitale euro is voor een stuk een reactie op de stijgende populariteit van cryptomunten. De ECB vreest dat de stijgende adoptie en het toenemende aantal toepassingen van deze munten een risico zijn voor de financiële stabiliteit. Het risico bestaat immers dat onze betalingsmarkt wordt overspoeld door andere munten dan de euro.

Ook concurrentie tussen centrale banken onderling doet de ECB sneller schakelen. Het risico bestaat dat de opkomst van andere CBDC’s, de rol van de euro in het internationale betalingssysteem ondermijnt.² Dit is omdat CBDC’s belangrijke voordelen kunnen bieden. De keuze voor het gebruik van de ene of een andere munt zou binnenkort namelijk gebaseerd kunnen zijn op de technologische voordelen en toepassingen van hun digitale variant.

Voordelen van digitale munten

Digitale munten kunnen voordelen bieden op vlak van efficiëntie. Transacties met digitale munten kunnen veel sneller worden uitgevoerd. Op vandaag zijn internationale betalingen nog steeds heel duur. Digitale munten kunnen deze betalingen (zo goed als) gratis laten verlopen. Een digitale munt zou ook voordelen kunnen bieden voor personen die geen bank hebben. In de EU zijn er maar liefst 13 miljoen mensen die geen toegang hebben tot financiële diensten. Een digitale euro zou hen toelaten hun geld toch veilig te bewaren en betalingen uit te voeren zonder hoge kosten. Voor onze overheid zou een digitale euro geldtransfers van en naar burgers (belastingen, kindergeld,...) aanzienlijk vergemakkelijken.

Het belangrijkste voordeel, naar mijn mening, is dat een digitale euro de weg vrij maakt voor andere innovaties. Hoewel cryptomunten terecht bekritiseerd worden omwille van hun speculatieve en vaak onbetrouwbare aard, zijn ze ook een bron van voortdurende innovatie. Een cryptomunt als Ethereum kan worden gezien als een platform waarop ontwikkelaars toepassingen kunnen bouwen. Een digitale euro kan worden beschouwd als een betrouwbare variant hierop. Door een digitale munt te ontwikkelen bouwt de ECB een technologische infrastructuur die kan worden gebruikt in allerlei toepassingen. De digitale euro zou naadloos kunnen worden geïntegreerd in betalende digitale diensten. Gezien de snelheid van de digitale evolutie is het natuurlijk moeilijk in te schatten hoe een digitale munt exact onze toekomst zal veranderen.

De technologische wedloop tussen centrale banken is begonnen

Publiek geld, enkel bestaande uit muntgeld en bankbiljetten, is al lang aan verandering toe. De technologische ontwikkeling dwingt nu eindelijk centrale banken tot innovatie. Centrale banken die zich niet snel genoeg aanpassen, kunnen de rol van hun munt in het internationale betalingssysteem zien afnemen en finaal de waarde van deze munt doen dalen. Landen zoals Japan en vooral China lopen al ver vooruit op ons. Aan de andere kant is het hoopgevend dat de ECB duidelijke stappen onderneemt en zich heeft geëngageerd om eind 2023 concrete beslissingen te nemen. Gezien de dominante rol van de dollar in het internationaal betalingsverkeer is het weinig verrassend dat de VS trager is om deze innovatie te omarmen. De Fed voert weliswaar onderzoek, maar er zijn nog geen concrete plannen om een digitale dollar te lanceren. Dit kan de dollar mogelijk een concurrentieel nadeel opleveren in de internationale betalingsmarkt.

¹ Voor meer informatie: https://www.ecb.europa.eu/ecb/educational/explainers/html/digital_euro_central_bank_money.en.html
² https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/key_objectives_digital_euro~f11592d6fb.en.pdf

Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.