De uitvinding van Bitcoin als gedecentraliseerde munt

Traditionele betalingssystemen maken gebruik van financiële instellingen als tussenpersonen, die betalingen verwerken en valideren. Deze tussenpersonen garanderen de integriteit van het betalingssysteem. Zo mag dezelfde persoon geen twee keer eenzelfde euro uitgeven, of mag een persoon zich niet zomaar euro’s toeëigenen die aan iemand anders toebehoren.

In 2008 publiceerden onbekenden een paper onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto, waarin de creatie van Bitcoin als gedecentraliseerde munt werd beschreven. De ware identiteit van Nakamoto is op vandaag nog steeds een mysterie. Bitcoin is een digitale vorm van geld, waarbij geen nood is aan een financiële tussenpersoon zoals een bank. Een revolutionair idee dat geleid heeft tot vele andere cryptomunten en een markt die intussen meer dan 1 biljoen (ofwel duizend keer een miljard) dollar waard is.

Blockchain en Bitcoin uitgelegd

Blockchaintechnologie maakt gebruik van incentives om de integriteit van het betalingssysteem te garanderen. Hieronder beschrijven we kort hoe dit innovatieve idee werkt.

• Een persoon betaalt 1 bitcoin aan een andere persoon. De informatie van deze transactie (ontvanger, verzender en het bedrag aan bitcoins) wordt verstuurd naar het bitcoin-netwerk voor validatie. Dit netwerk is voor iedereen toegankelijk.
• Zogenaamde bitcoinmijners verzamelen openstaande transacties en valideren ze. Deze transacties worden verzameld in een blok. Als de blok vol is wordt hij gesloten en versleuteld (encrypted) op basis van een algoritme.¹
• Mijners proberen om het eerst deze versleuteling of code "op te lossen". Wie hier als eerste in slaagt, ontvangt een bepaald aantal bitcoins. In principe kan iedereen mijner worden, maar om erin te slagen als eerste de code op te lossen, heb je heel veel rekenkracht en energie nodig, wat op vandaag heel hoge investeringen vergt. Als de blok is opgelost, worden alle transacties afgesloten en wordt de blok via een code vastgelegd aan de vorige blok. Op die manier ontstaat een ketting van blokken (vandaar de term blockchain) die alle transacties bevat die ooit werden gevalideerd. De blockchain is dus een soort gedecentraliseerd logboek, waar iedereen toegang toe heeft.

Eenmaal de blok is opgelost, voeren alle mijners in het netwerk tests uit om te controleren of de blok geen frauduleuze transacties bevat. Omdat de blockchain volledig publiek is, zijn deze controles heel makkelijk. Indien de blok foute transacties bevat, aanvaardt het netwerk de blok niet, en ontvangt de mijner geen beloning. Mijners hebben er dus geen enkele baat bij om te proberen het systeem te bedriegen. Fraude is enkel mogelijk als iemand meer rekenkracht heeft dan de rest van het netwerk gecombineerd. In het geval van bitcoin lijkt dit een onmogelijke opdracht, gezien de grootte van het netwerk en de sterke concurrentie tussen mijners.

Door gebruikers van het netwerk de juiste incentives te geven om de integriteit van het netwerk te handhaven, kan blockchain dus een betalingsnetwerk creëren waarbij geen nood is aan een centrale instelling.

Smart contracts

Omwille van het succes van bitcoin schoten nieuwe cryptomunten als paddenstoelen uit de grond. Op vandaag bestaan er meer dan 20.000 verschillende cryptomunten. Bitcoin heeft een marktaandeel van bijna 50%. Haar grootste uitdager, met een marktaandeel van ongeveer 20%, is ethereum. Ethereum is in vele opzichten vergelijkbaar met bitcoin, maar voegde een extra element toe. Het ethereum-netwerk laat immers zogenaamde smart contracts toe. Dit betekent concreet dat twee partijen een contract op het netwerk kunnen programmeren. Bij het voldoen aan de vooraf geprogrammeerde voorwaarden, wordt de betaling op die manier automatisch uitgevoerd.

Smart contracts hebben ervoor gezorgd dat blockchain een technologie wordt met verschillende mogelijke toepassingen. Het ethereum-netwerk is een globaal netwerk waarop ontwikkelaars applicaties kunnen bouwen. Cryptomunten zijn in deze zin eerder een onderdeel van een nieuwe technologie dan een echte munt. Essentieel bij deze technologie is steeds decentralisatie. Zo publiceren spelontwikkelaars bijvoorbeeld games op de blockchain. De gedecentraliseerde aard van blockchain laat toe dat de gebruikers of kopers van deze applicaties mee kunnen profiteren van het succes ervan.

Zo publiceerde rapper Nas een jaar geleden een single in beperkte oplage op de blockchain. Kopers van deze single kregen een bepaald percentage van de royalty’s die dit nummer genereerde. Nas zet op die manier tussenpersonen zoals platenmaatschappijen, die een aanzienlijk percentage van de omzet van de artiest afromen, buitenspel. Meer nog, fans kunnen op deze manier direct investeren in hun favoriete muzikanten en profiteren mee van zijn/haar succes. Door financiële motieven van artiest en fans te aligneren, profiteert de artiest van een schare fans die zelf meer promotie zal maken.

Dit is een van de vele voorbeelden van hoe blockchain kan leiden tot bruikbare toepassingen en hele sectoren kan veranderen. In de volgende editie bespreken we de mogelijke functies van blockchain in meer detail.

¹ In het geval van bitcoin bevat een blok gemiddeld 2000 transacties.

Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.