Op 24 augustus verbaasde de 15e jaarlijkse top van de BRICS (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) de wereld met de aankondiging van een belangrijke uitbreiding van het lidmaatschap. Vanaf 2024 zullen Iran, Argentinië, Egypte, Ethiopië, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten lid zijn.

Zei je BRICS?

Een jaarlijkse top brengt vertegenwoordigers van deze zogenaamde "opkomende" landen samen om een breed scala aan onderwerpen te bespreken. Doel: een voldoende sterk tegengewicht creëren voor de dominantie van het Westen (voornamelijk de VS en Europa) bij het bepalen van internationale regels (VN, WTO, Wereldbank, Internationaal Monetair Fonds, enz.).

In 2023 zal het BRICS-blok meer dan 31,5% van het wereldwijde bruto binnenlands product (bbp) voor zijn rekening nemen, iets meer dan G7-landen, namelijk VS, Frankrijk, VK, Canada, Australië, Japan en Duitsland (samen goed voor 30,7% van het wereldwijde bbp).

Er bestaat echter geen officiële BRICS-structuur is (afgezien van een ontwikkelingshulpbank). Het is geen unie tussen landen en de BRICS-landen hebben zelfs weinig gemeenschappelijke kenmerken (politieke systemen, lokale instellingen, verschillende economieën, ...).

Uitbreiding en geopolitiek

Ook al kan de BRICS worden gezien als een vorm van tegenmacht voor de G7, er spelen eveneens andere elementen:

• VS-China: door de uitbreiding kan Peking zijn invloedssfeer geleidelijk uitbreiden o.a. in Zuid-Afrika
• De wedstrijd India-China: wie wordt de opkomende kampioen?
• Interne relaties: Saoedi-Arabië heeft goede relaties met de Verenigde Staten, maar staat op gespannen voet met Iran, al lijkt er sinds dit jaar enige toenadering te komen tussen de twee aartsrivalen. Ethiopië wordt gezien als een toonaangevend land in de Afrikaanse Unie, zal zijn toetreding ten koste gaan van de invloed van Zuid-Afrika op het Afrikaanse continent? Hetzelfde geldt voor de komst van Argentinië ten opzichte van Brazilië, enz.

Uitbreiding en olie

Met Iran, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten erbij zullen de nieuwe BRICS-landen goed zijn voor meer dan 40% van de wereldwijde olieproductie (inclusief Rusland).

Hun invloed op de Organisatie van Olieproducerende Landen (OPEC) zal waarschijnlijk toenemen, aangezien alle OPEC-leden opkomende economieën zijn en China en India na de Verenigde Staten de grootste olieconsumenten zijn.

Uitbreiding en zeldzame metalen

De impact van deze uitbreiding op energie en natuurlijke rijkdommen kan belangrijk zijn. Iran is een belangrijke producent van zink, koper, titanium, ijzer, goud en zilver. Saoedi-Arabië van koper, fosfaat, zink, goud en zilver. Argentinië van lithium, Ethiopië van lithium, grafiet en tantaal...

Zij zullen de sleutel tot de energietransitie in handen hebben. Energiediplomatie moet op dezelfde manier ontstaan als oliediplomatie vijftig jaar geleden, ten tijde van de eerste oliecrises.

Hoe kunnen de ontwikkelde landen reageren m.b.t. de zeldzame metalen?

Naast diplomatie bezitten de ontwikkelde landen ook de knowhow over de winning, het gebruik en recyclage van deze zeldzame metalen. In het streven naar koolstofvrije samenleving worden strategieën voor het hergebruik van deze grondstoffen steeds belangrijker. We zullen nog meer moeten inzetten op de circulaire economie.

Dit wordt al weerspiegeld op politiek niveau:

• De Inflation Reduction Act in de VS is gericht op het vergroenen van hele sectoren van de Amerikaanse economie, waaronder de elektrificatie van het vervoer.
• De wetgeving op het gebied van kritieke grondstoffen die door de Europese Commissie is geïntroduceerd, is gericht op de verbetering van de duurzame ontwikkeling van waardeketens voor kritieke grondstoffen.
• Het "Federaal Plan voor een Circulaire Economie" is in België operationeel sinds 2021.

Met al deze plannen kunnen talloze ondernemersprojecten worden opgestart of uitgebreid. De circulaire economie markt zal naar verwachting 4.500 miljard dollar waard zijn in 2030.

In een notendop

De BRICS-uitbreiding zal in de nabije toekomst waarschijnlijk weinig invloed hebben op het mondiale evenwicht. Toch mag ze niet worden onderschat. Het gewicht van deze uitgebreide BRICS, in termen van wereldbevolking, economie en toegang tot natuurlijke hulpbronnen - waaronder olie - zal waarschijnlijk een geleidelijke omwenteling in de wereldhandel teweegbrengen. Ten goede?

Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank weer en bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.