Inzicht hebben in de factoren die de vraag en het aanbod van goud bepalen, is belangrijk om te oordelen over het nut van goud in een beleggingsportefeuille. Hieronder meer toelichting over de eigenschappen van deze toch wel heel bijzondere activaklasse.

Een relatief stabiel aanbod

Het goudaanbod is vooral afkomstig uit twee bronnen: ontginning en recyclage. In 2022 kwam het wereldwijd goudaanbod uit op ongeveer 4.800 ton, waarvan ongeveer drie vierde (3.626 ton) door ontginning en één vierde (1.140 ton) uit recyclage.
Het goudaanbod is relatief stabiel sinds 2010 (zie grafiek 1).

• De productie ging in stijgende lijn tussen 2010 en 2016 en stagneerde vervolgens rond 3.600 ton/jaar. De productiekosten zijn gestegen. De reserves nemen af en het is moeilijker, dus duurder, geworden om goud te ontginnen. Dat is een van de elementen die aan de basis liggen van de consolidatiebeweging die zich de voorbije jaren in de mijnsector heeft voltrokken.
• Recyclage vervulde doorgaans een bufferrol. Zo werd er tijdens de periodes met een kleinere productie, vooral dan de jaren 2010, 2011 en 2012, meer aan recyclage gedaan.

Vanuit geografisch oogpunt zijn China, Rusland en Australië de grootste producenten ter wereld (in 2022). Zij hebben elk een marktaandeel van ongeveer 10%.

Grafiek 1: Uitsplitsing van het wereldwijd aanbod aan goud sinds 2010

Een vraag met diverse doeleinden

Goud heeft tal van eigenschappen die het tot een uiterst gegeerd metaal maken. Het is geleidend, roest niet, het is smeedbaar en kan met andere metalen gecombineerd worden in legeringen. Bovendien zijn de goudvoorraden beperkt. Men raamt het volume goud dat wereldwijd ooit ontgonnen werd op een kubus met ribben van ongeveer 22 meter.

Die eigenschappen maken goud tot een heel gegeerd edelmetaal, niet alleen in de industrie en voor juwelen, maar ook bij centrale banken en beleggers. Die verscheidenheid leidt tot een zekere stabiliteit van de vraag.

Grafiek 2: De diverse gebruiksvormen van goud sinds 2010

Goud en beleggers

We maken doorgaans een onderscheid tussen twee soorten beleggers in goud. Beleggers met een tactisch doel kopen en verkopen goud met een winstoogmerk, terwijl beleggers met een strategisch doel uit veiligheidsoverwegingen voortdurend een zekere hoeveelheid goud in hun portefeuille aanhouden.

Vanuit tactisch oogpunt vormen een monetaire verstrakking en hogere rentevoeten een negatieve factor. Voor wie goud bezit komt een hogere rente neer op opportuniteitskosten. Hoe hoger de rente, hoe groter de winstderving. Die situatie gaat doorgaans gepaard met de verkoop van deze actiefwaarde, waardoor de prijs ervan gaat dalen. Feitelijk bestaat er meestal een sterke (omgekeerd evenredige) relatie tussen de goudprijs en de reële rente, d.w.z. na aftrek van de verwachte inflatie (grafiek 3). In die optiek zou de hogere rente kunnen wegen op de goudprijs.

Grafiek 3: De prijs voor een ounce goud in USD (links) en de reële rente in de Verenigde Staten (omgekeerd, rechts)

Bron: Refinitv-Datastream 11/10/2023

Vanuit strategisch oogpunt kan het aanhouden van goud interessant zijn. Crisissen, of ze nu macro-economisch, financieel of geopolitiek zijn, zijn vaak moeilijk te anticiperen en gaan doorgaans gepaard met aanzienlijke marktcorrecties. Het is zeer waarschijnlijk dat goud in een dergelijk scenario opnieuw zijn rol als veilige haven zal spelen.

Goud en de dedollarisering

De centrale banken houden grote goudvoorraden aan en zijn nettokopers sinds 2010. Deze aankoopverrichtingen lagen uitzonderlijk hoog in 2022 (zie grafiek 2). De oorlog in Oekraïne heeft de internationale betrekkingen grondig door elkaar geschud. De bevriezing van Russische tegoeden in het buitenland en vooral van tegoeden in USD deed de vraag rijzen naar de relevantie van het aanhouden van die munt als veilige waarde. Bepaalde landen, vooral dan groeilanden, lijken daar immers aan te twijfelen en zijn meer en meer geneigd om hun afhankelijkheid van de USD af te bouwen. De kans bestaat dus dat de USD aan belang zal inboeten in internationale transacties. We zouden dan ook te maken kunnen krijgen met een vermindering van het aandeel van de USD in de reserves van de centrale banken, ten voordele van goud. De goudaankopen die we zien bij de centrale banken van Rusland, China, India enz. zouden dus kunnen aanhouden.

Besluit

Het aandeel van goud in een portefeuille hangt zowel af van de tactische als de strategische doelstellingen van de belegger. En al is het veeleer moeilijk om het juiste moment te kiezen voor een aan- of verkoop van goud, is het strategisch aanhouden van goud in een portefeuille vaak een goede bron van diversifiëring gebleken om het hoofd te bieden aan extreme crisissen.

Bron: https://www.gold.org

Dit door Belfius Bank opgesteld en gepubliceerd document weerspiegelt de visie van Belfius Bank op de financiële markten. Het bevat geen individueel beleggingsadvies, noch een beleggingsaanbeveling of onafhankelijke research op het vlak van beleggingen. Bent u op zoek naar persoonlijk beleggingsadvies, dan kan u zich altijd wenden tot uw financieel adviseur, die graag samen met u de eventuele gevolgen van die visie op uw persoonlijke beleggingsportefeuille zal nagaan. De aangehaalde cijfers zijn momentopnames en kunnen dus evolueren.

Let op: prestaties uit het verleden, simulaties van rendementen uit het verleden en de voorspelde toekomstige rendementen van een financieel instrument, een financiële index, een strategie of een beleggingsdienst zijn geen betrouwbare indicatoren voor de toekomstige rendementen. Brutorendementen kunnen worden beïnvloed door provisielonen, kosten en andere lasten. Rendementen die uitgedrukt zijn in een andere munt dan die van de woonstaat van de belegger, zijn onderhevig aan wisselkoersschommelingen, die de meerwaarden positief of negatief kunnen beïnvloeden.