Wie krijgt mijn vermogen?

Als u geen kinderen heeft, ook geen partner, stelt zich de vraag wat er met uw vermogen zal gebeuren als u er straks niet meer bent.

Grofweg gezegd kunnen zich 2 situaties voordoen: u heeft een testament voorzien of u heeft geen testament voorzien. En beide situaties kunnen tot een totaal ander resultaat leiden. Zonder testament zal het vermogen toekomen aan de wettelijke erfgenamen. Dat vindt men soms helemaal niet fijn. Want dat kunnen bijvoorbeeld de ouders zijn die soms niets meer kunnen ondernemen of de broers en zussen waarmee men soms volledig vervreemd is. Wel, men kan perfect een testament opmaken waarbij men een deel van het vermogen nalaat (men noemt dit legateren) aan vrienden of bijvoorbeeld een metekind. Men kan ook prima het vermogen nalaten aan een VZW of Stichting.

Wie zijn de wettelijke erfgenamen en wie wordt beschermd?

De wettelijke erfgenamen zijn eerst de afstammelingen (kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen).

Daarna komen de ouders, met de broers/zussen en hun afstammelingen. Als er geen broers/zussen zijn, dan komt men bij de bloedverwanten in opgaande lijn, de ouders, de grootouders en overgrootouders. En als die er ook niet zijn, dan komt men finaal bij de ooms, tantes, neven, nichten, grootooms en groottantes.

Dit zijn de zogenaamde 4 ordes van verwantschap die erven als er geen testament werd voorzien. Dankzij een testament kan je personen aanduiden die normaal gezien niet van je zouden erven. Met andere woorden, je kan andere personen aanduiden dan jouw wettelijke erfgenamen. Dit kan je helemaal vrij doen, alleen voorziet de wet een minimaal erfdeel voor kinderen (de helft van de nalatenschap). Deze worden dus beschermd door hun zogenaamde ‘reserve’. Als je geen kinderen hebt en geen partner, kan je in principe helemaal vrij kiezen aan wie je jouw vermogen nalaat.

Wat als er geen wettelijke erfgenamen zijn en er ook geen testament is?

In zo’n geval spreekt men van een onbeheerde of een erfloze nalatenschap, waarvan België er ruim voor 5 miljoen euro heeft.In dit geval is het de Belgische Staat die het vermogen zou verkrijgen. Als je alleenstaande bent en geen kinderen hebt, is het quasi altijd nuttig een testament te voorzien. Je kan hiervoor naar de notaris of je kan een volledig zelf handgeschreven en gedateerd document opstellen dat geldt als testament.

En hoe wordt dit allemaal belast in Vlaanderen ?

Erfgenamen in de rechte lijn (de kinderen, ouders en partners/echtgenoten) genieten tarieven in de erfbelasting van 3% tot 27%.

Broers en zussen betalen al een stuk meer aangezien ze onderworpen zijn aan een erfbelasting van 25% tot 55%.

Alle andere personen, dus vrienden, een metekind enz. erven aan een gelijkaardig tarief als broers en zussen, dus maximaal 55%.

Een VZW of Stichting geniet daarentegen in Vlaanderen van een tarief van 0% erfbelasting. Die betaalt dus niets op de verkrijging. Het is ook mogelijk om een zogenaamde "vriendenerfenis" te voorzien. Als je bij testament iemand zou aanduiden als ‘vriend’ dan betaalt deze op het gedeelte van de erfenis tot maximaal 15.000 euro slechts 3% erfbelasting. Dit is toch een mooie besparing van 3.300 euro.

De informatie in dit document houdt geen advies in over financiële planning met betrekking tot uw persoonlijke situatie. Dit document bevat juridische en/of fiscale informatie, gebaseerd op de wetgeving en de rechtspraak van kracht op het ogenblik van de redactie ervan. Eventuele nieuwe wetgeving of rechtspraak van na de redactiedatum van het document is hier niet in opgenomen.