Wat als je wil schenken aan jouw kinderen maar er toch schrik van hebt? Kan je de schenking eventueel ongedaan maken?

Schenk je aan jouw kinderen dan is deze schenking, zoals iedere schenking, in principe onherroepelijk. Gegeven is gegeven.
Je kan dus als schenker niet zomaar eenzijdig op de schenking terugkomen en wat je hebt gegeven terugvragen omdat je je bedacht hebt.
De enige uitzondering op deze regel is de schenking tussen echtgenoten, deze is altijd herroepbaar.

Maar toch wil dat niet zeggen dat je nooit een schenking aan jouw kinderen kan terugdraaien.
Het gebeurt zelfs in de zogenaamde beste families. Kinderen geraken verslaafd aan drugs of alcohol. Anderen kinderen plegen een zware misdaad. Of ze worden lid van een obscure sekte.

Je kan vermijden dat jouw schenking in rook opgaat. Deze zekerheid bouw je in door modaliteiten te voorzien om zo mogelijke schrikscenario’s in bedwang te houden. Zo’n modaliteiten neem je op in de schenkingsakte zelf. Schenk je via hand- of bankgift, dan is zo’n schenkingsakte er niet. In dat geval worden de modaliteiten vermeld in een zogenaamd ‘pacte adjoint’. Modaliteiten kunnen vrij divers zijn en je kan ze als schenker opleggen vanuit verschillende invalshoeken.

1. Je bent niet zeker dat je je echt wil uitkleden voor het slapengaan

Je kan als schenker een zogenaamd voorbehoud van vruchtgebruik met of zonder een vervreemdingsverbod voorzien. Een voorbehoud van vruchtgebruik wil zeggen dat je het geschonken goed, dus bijvoorbeeld een onroerend goed, verder mag gebruiken. En als je het onroerend goed zou verhuren dan krijg jij de huurinkomsten. Een voorbehoud van vruchtgebruik kan alleen met een notariële akte en dus enkel mits betaling van schenkingsrechten. En een vervreemdingsverbod wil zeggen dat de begiftigden het onroerend goed niet kunnen verkopen zonder jouw toestemming.

Als je banktegoeden hebt waarvan je het kapitaal op zich niet meer nodig hebt, dan kan je jouw eigen positie als schenker beschermen door als last te voorzien dat de begiftigden jou maandelijks of jaarlijks een bepaald bedrag betalen. Dit kan ook als je niet voor de notaris gaat en dus een gewone bankgift voorziet. De enige grens is dat de last niet zo hoog mag zijn dat de begiftigden niets overhouden aan de schenking.

2. Je vertrouwt jouw kinderen wel maar niet de schoonkinderen

Je kan als schenker het familiaal karakter van het vermogen versterken. Hiermee help je niet alleen jezelf maar ook de kinderen. Je wil niet dat zij de helft kwijt zouden zijn bij een mogelijke echtscheiding; Dat doe je door een zogenaamde uitsluitingsclausule te voorzien. Je legt aan jouw kind het verbod op om de schenking in de huwgemeenschap in te brengen. Bij een echtscheiding kan dus niets van jouw schenking naar de schoonkinderen gaan.

3. Je vertrouwt jouw kind niet omdat die mogelijks in verkeerde middens kan belanden

Je hebt schrik voor een gok-, drank- of drugsverslaving in hoofde van de begiftigden. Wel je kan als schenker voorzien dat de schenking wordt ontbonden als er zich in de toekomst echt ongewenste situaties voordoen.

Men noemt dat een zogenaamde gok-, drank- en drugsclausule en zo’n clausule is vrij gebruikelijk. Wel opletten dat die zeer goed omschreven wordt en dat de verslaving door een arts moet vastgesteld worden!

Je kan ook schrik hebben voor een strafrechtelijk misdrijf of dat de begiftigde in een of andere sekte treedt. Je kan als schenker voorzien dat de schenking wordt herroepen als de begiftigde een misdrijf zou begaan (met uitzondering van een verkeersdelict) of in de ban geraakt van een vreemde goeroe.

4. En wat als je echt nog hulp wil krijgen van jouw kinderen?

Je kan eigenlijk steeds de schenking ontbinden bij het niet-vervullen van lasten of voorwaarden die je als schenker aan jouw kinderen hebt opgelegd. Bijvoorbeeld op voorwaarde dat je jaarlijks mee mag op reis of op voorwaarde dat ze jouw eventuele kosten van hospitalisatie betalen. Je kan ver gaan maar de enige limiet is dat het netto-actief van de schenking niet mag overstegen worden.

En jouw kinderen kunnen de schenking ook steeds weigeren als ze niet akkoord gaan met de modaliteiten. Weet wel dat de niet-uitvoering van de last wel voldoende ernstig moet zijn en daar heeft de rechter steeds het laatste oordeel. De rechter zal kijken naar de aard van de last, de omvang, de oorzaak en de omvang van de tekortkoming, alsook de wil van de partijen.

Het is dus altijd aangewezen de last in de schenkingsakte zo duidelijk mogelijk de omschrijven, zodat er achteraf minder discussie kan ontstaan over het feit of deze al dan niet werd nageleefd.

5. De kinderen zijn ondankbaar

Tenslotte kan de schenking ook worden herroepen in geval van ondankbaarheid van de begiftigde. Ondankbaarheid mag je niet interpreteren als zijnde dat er ruzie is en dat je niet meer overeenkomt. De wet voorziet maar 3 gevallen van ondankbaarheid:

• een aanslag plegen op het leven van de schenker
• de begiftigde heeft zich schuldig gemaakt aan mishandelingen, misdrijven of grove beledigingen
• de begiftigde weigert levensonderhoud te verschaffen aan de schenker die in financiële nood zit.

Wanneer aan één van deze voorwaarden is voldaan zou men de schenking kunnen laten herroepen. Men zal hiervoor steeds een gerechtelijke procedure moeten opstarten. Een ontbinding gebeurt dus nooit automatisch. Het is wel niet eenvoudig en de rechter dient hierover te oordelen. Een moeilijke relatie, familietwisten of het verbreken van het contact is geen reden om een schenking ongedaan te maken. Het moet effectief gaan om grove beledigingen. En de weigering tot het bieden van levensonderhoud moet onwettig zijn. Dat is mogelijks niet het geval als je als schenker niet behoeftig bent of als de begiftigde over onvoldoende financiële middelen hiertoe beschikt.

De informatie in dit document houdt geen advies in over financiële planning met betrekking tot uw persoonlijke situatie. Dit document bevat juridische en/of fiscale informatie, gebaseerd op de wetgeving en de rechtspraak van kracht op het ogenblik van de redactie ervan. Eventuele nieuwe wetgeving of rechtspraak van na de redactiedatum van het document is hier niet in opgenomen.