Wil u als grootouder uw kleinkinderen een financieel duwtje in de rug geven wanneer ze nog jong zijn? Dat kan via de techniek van generation skipping. Er zijn verschillende mogelijkheden. Als erflater kan u zowel tijdens uw leven als na uw overlijden aan generation skipping doen. Maar ook uw erfgenamen kunnen dit doen indien u zelf niets voorzien heeft.

WAT IS GENERATION SKIPPING?

Generation skipping is een populaire techniek van vermogensplanning die u toelaat een deel van uw vermogen rechtstreeks aan uw kleinkinderen over te dragen op een fiscaalvriendelijke manier. Concreet houdt dit in dat uw nalatenschap kleiner zal zijn of over meerdere personen wordt verdeeld doordat er een deel rechtstreeks bij uw kleinkinderen terecht komt, waardoor er erfbelasting uitgespaard wordt.

Laten we dit illustreren aan de hand van een voorbeeld:

Als Jacques’ moeder overlijdt, zal Jacques successierechten moeten betalen over zijn deel van de nalatenschap. Later, als Jacques overlijdt en zelf kinderen heeft, zullen die kinderen ook successierechten moeten betalen over het geld dat Jacques heeft geërfd als hij niet van tevoren heeft gepland. Als de moeder van Jacques een testament had opgesteld of een levensverzekering voor haar kleinkinderen had afgesloten, zou ze erfbelasting hebben bespaard, omdat hetzelfde vermogen niet twee keer zou zijn belast.

Dit principe geldt ook buiten de rechtstreekse lijn van "ouder-kind". In het geval dat u geen kinderen heeft en komt te overlijden, gaat uw nalatenschap in beginsel naar uw broers of zussen, die erfbelasting moeten betalen op het gekregen vermogen. Indien uw broers en zussen vervolgens komen te overlijden, gaat hun nalatenschap over op hun kinderen (uw neven en nichten), die opnieuw erfbelasting moeten betalen.

Zo wordt er dus tweemaal erfbelasting betaald over uw vermogen: éénmaal door uw kinderen/broers of zussen en bij hun overlijden een tweede maal door de kleinkinderen/neven en nichten. Dit kan vermeden worden door de techniek van generation skipping.

WAT ZIJN UW MOGELIJKHEDEN?

1. Generation skipping tijdens uw leven

U kan tijdens uw leven aan generation skipping doen door middel van een handgift, een bankgift of een notariële schenking aan uw kleinkinderen. Let wel dat deze schenking definitief en onherroepelijk is. De schenkbelasting die betaald moet worden is meestal lager dan de erfbelasting of in sommige gevallen zelfs onbestaande.

2. Generation skipping na uw overlijden

Bij overlijden is het mogelijk om een deel van uw nalatenschap direct aan uw kleinkinderen toe te wijzen, zowel via een testament als door middel van de begunstigingsclausule van een levensverzekering. Op beide verkrijgingen is erfbelasting verschuldigd.

Wel is er een verschil wat de kosten betreft. Wanneer u een testament laat opstellen door de notaris, zijn er notaris- en uitvoeringskosten verschuldigd. Ook wanneer u kiest voor het handgeschreven testament, zullen er bepaalde kosten betaald moeten worden op het ogenblik dat uw testament wordt uitgevoerd. Dergelijke kosten zijn niet verschuldigd bij de uitkering van het kapitaal aan de begunstigden van een levensverzekering.

De tarieven in de erfbelasting zijn hetzelfde voor kleinkinderen als voor eigen kinderen. Deze tarieven zijn echter progressief, wat betekent dat naarmate men meer erft, men ook meer erfbelasting betaalt. Dit betekent dat generation skipping zal resulteren in belastingbesparingen omdat de tarieven worden toegepast per erfgenaam: als er meer begunstigden zijn (kinderen en kleinkinderen), zullen ook meer mensen profiteren van de lagere tarieven, wat resulteert in een lagere totale belasting.

WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN VOOR UW ERFGENAMEN?

1. Verwerpen van de nalatenschap ten voordele van de kleinkinderen

Uw kinderen kunnen uw nalatenschap verwerpen door een verklaring af te leggen bij de notaris. Door deze verwerping verkrijgen uw kleinkinderen het volledige erfdeel dat normaal gesproken aan hun ouder zou toekomen bij uw overlijden. Zo vermijdt men dat bij overlijden van het kind het vermogen een tweede keer belast wordt in hoofde van de kleinkinderen.

Let wel dat dit een "alles of niets" -oplossing is: de verwerping is niet te beperken tot een deel van de nalatenschap.

2. Doorgeefschenking (‘gedeeltelijke erfenissprong’)

De doorgeefschenking staat uw kinderen onder bepaalde voorwaarden toe om een deel van hun geërfde bezittingen vrij van schenkbelasting aan hun eigen kinderen (uw kleinkinderen) te schenken.

Op deze manier bepalen ouders zelf wat ze voor zichzelf willen houden en wat al doorgegeven kan worden aan hun rechtstreekse erfgenamen.

De doorgeefschenking is voorlopig enkel van toepassing in Vlaanderen.

In het Waals Gewest is er in 2019 een decreet uitgevaardigd dat de doorgeefschenking mogelijk maakt. Dit decreet is echter nog niet in werking getreden.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de doorgeefschenking momenteel nog niet voorzien.

CONCLUSIE

Generation skipping wordt steeds populairder. Kleinkinderen kunnen op jonge leeftijd vaak een financieel extraatje gebruiken om bijvoorbeeld hun opleiding te financieren of een huis te kopen. Uw vermogen geheel of gedeeltelijk direct doorgeven aan uw kleinkinderen kan ook aanzienlijke belastingbesparingen opleveren.

Er zijn diverse mogelijkheden om aan generation skipping te doen:

• U kan dit tijdens uw leven zelf organiseren door een schenking te doen aan uw kleinkinderen, maar ook bij uw overlijden via een testament of door een levensverzekering af te sluiten in het voordeel van uw kleinkinderen.
• Indien u zelf niets voorzien heeft, kunnen ook uw erfgenamen nog bepaalde stappen ondernemen. Ze kunnen uw nalatenschap verwerpen ten voordele van hun eigen kinderen of, enkel in Vlaanderen, gebruik maken van de doorgeefschenking en het geërfde vermogen geheel of gedeeltelijk schenken aan hun eigen kinderen in het jaar van uw overlijden.

Dit artikel bevat enkel algemene informatie die geen rekening houdt met uw individuele situatie en vormt daarom geen juridisch, fiscaal of financieel advies. De informatie is gebaseerd op de rechtspraak en wetgeving die van kracht is op het moment van het schrijven van dit artikel. Nieuwe wetgeving of ontwikkelingen in de rechtspraak werden niet in overweging genomen.