Het is mogelijk om te kiezen voor een systeem van scheiding van goederen met behoud van een zekere mate van solidariteit tussen de echtgenoten door middel van een "verzachte" variant van het systeem van scheiding van goederen.

Het stelsel van scheiding van goederen met verrekening van aanwinsten

In een systeem van zuivere en eenvoudige scheiding van goederen behoren alle inkomsten (uit arbeid, eigendom, enz.) en schulden van de echtgenoten hen persoonlijk toe. Dit systeem wordt vaak gekozen door zelfstandigen, die hun echtgenoot kunnen beschermen tegen schuldeisers bij faillissement. Het nadeel is dat in geval van echtscheiding of overlijden van een van de echtgenoten, de echtgenoot die weinig of geen inkomen heeft, bijvoorbeeld omdat hij of zij zich heeft toegelegd op de opvoeding van de kinderen en een groot deel van zijn of haar leven niet heeft gewerkt, wordt benadeeld omdat hij of zij geen vermogen heeft opgebouwd tijdens het huwelijk.

Het klassieke voorbeeld is dat van Pierre en Hélène: zij zijn 30 jaar getrouwd onder het regime van scheiding van goederen en hebben drie kinderen. Toen ze trouwden, hadden ze geen van beiden enig vermogen. Maar Pierre had een zeer succesvolle carrière als cardioloog, terwijl Hélène stopte met werken toen hun eerste kind werd geboren, om te zorgen voor het huis en de opvoeding van de kinderen, en vervolgens, op vrijwillige basis, voor de administratieve formaliteiten van de praktijk van haar man.

Op 55-jarige leeftijd besloten Pierre en Hélène te scheiden. Na deze scheiding was het eigen vermogen van Hélène zeer beperkt (€50.000, dat ze van haar ouders had geërfd). Het vermogen van Pierre daarentegen is aanzienlijk (200.000 euro, voornamelijk afkomstig uit zijn beroepsactiviteit, en de gezinswoning ter waarde van 500.000 euro, die hij volledig heeft gefinancierd). Op grond van hun huwelijksvermogensstelsel heeft Hélène geen enkel recht op het vermogen van Pierre en kan zij na hun scheiding in financiële problemen komen.

Het is echter mogelijk om hun stelsel van scheiding van goederen aan te vullen met een verrekenbeding. Dit betekent dat het vermogen tijdens het huwelijk gescheiden blijft, maar dat in geval van echtscheiding of overlijden de tijdens het huwelijk verdiende goederen (d.w.z. voornamelijk het inkomen) tussen de echtgenoten worden verdeeld op basis van een percentage dat de echtgenoten in hun huwelijkscontract hebben vastgelegd.

De echtgenoten leven apart maar scheiden (of overlijden) in "gemeenschap". Op die manier kunnen de echtgenoten kiezen voor meer onderlinge solidariteit, terwijl ze toch de voordelen van het stelsel van scheiding van goederen behouden (bv. bescherming van het familievermogen of bescherming tegen professionele schuldeisers).

Als Pierre en Hélène een contract voor scheiding van goederen met een verrekenbeding van de aanwinsten hadden opgesteld, dat voorzag in een 50/50 verdeelsleutel, zou de situatie er op het moment van de echtscheiding als volgt hebben uitgezien: de rechter zou op basis van het huwelijkscontract hebben vastgesteld dat Pierre tijdens zijn huwelijk € 700.000 had "verdiend", terwijl het vermogen van Hélène slechts met € 50.000 is gestegen. De uiteindelijke verschil tussen de aanwinsten van het huishouden bedraagt €700.000 - €50.000, oftewel €650.000. Met de 50/50 verdeling zal Peter Hélène €325.000 moeten betalen.

Opgemerkt moet worden dat het verrekenbeding alleen betrekking heeft op de inkomsten van de echtgenoten en niet op eventuele verliezen, omdat dit een essentieel element is van het stelsel van scheiding van goederen. Dit betekent dat bij de eindafrekening (op het moment van echtscheiding of overlijden) in principe geen rekening wordt gehouden met de respectievelijke schulden van de echtgenoten.

Dit huwelijksvermogensstelsel biedt de echtgenoten dus de mogelijkheid om in onderling overleg een vangnet te creëren voor de economisch zwakkere echtgenoot.

Een verrekenbeding kan ook (alleen in Wallonië en Brussel) een aanzienlijk belastingvoordeel opleveren bij het overlijden van de rijkere echtgenoot. In principe zal alles wat de langstlevende echtgenoot ontvangt op basis van het verrekenbeding in de nalatenschap vrijgesteld zijn van successierechten.

Je kunt voor dit systeem kiezen op het moment van je huwelijk of daarna, door je huwelijkscontract te wijzigen bij je notaris.

Dit artikel bevat uitsluitend algemene informatie, waarbij geen rekening wordt gehouden met uw individuele situatie en vormt daarom geen juridisch, fiscaal of financieel advies. De informatie is gebaseerd op jurisprudentie en wetgeving die van kracht is op het moment dat dit artikel wordt geschreven. Bij het opstellen van dit artikel wordt geen rekening gehouden met eventuele nieuwe wetgeving of ontwikkelingen in de jurisprudentie.