Wat te doen bij een overlijden?

We helpen u graag verder met een stappenplan.

Het overlijden van een dierbare is een van de moeilijkste momenten waarmee we in het leven geconfronteerd worden. Het is ook een hectische periode waarin veel praktische zaken op u af komen. Belfius wil u graag bijstaan waar het maar kan. We helpen u graag verder met een stappenplan. Daarnaast staan onze medewerkers in de kantoren ook persoonlijk voor u klaar.

 

1. DE EERSTE UREN
HET OVERLIJDEN MELDEN

  • Laat het overlijden officieel vaststellen door een arts. Hij of zij zal u een overlijdensattest overhandigen.
  • Neem contact op met een uitvaartondernemer en bezorg hem of haar het overlijdensattest.
  • Meestal meldt de uitvaartondernemer het overlijden bij de burgerlijke stand van de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden. Wanneer dit nog niet is gebeurd, zou u deze melding nog moeten doen.
  • De uitvaartondernemer of gemeente bezorgt u een uittreksel van de overlijdensakte, een belangrijk document dat het overlijden bewijst en de identiteit van de overledene vaststelt. Dit document zal u nodig hebben om verschillende instanties te verwittigen. U vraagt best meteen een aantal exemplaren.
 

2. KORT NA HET OVERLIJDEN
BANKEN & VERZEKERAARS INLICHTEN

man

Meld het overlijden bij uw bank

Dat kan op 2 manieren:

  • Wat als de overledene klant was bij meerdere banken?

    Wanneer de overledene rekeningen of beleggingen had bij meerdere banken, dan dient u als erfgenaam contact op te nemen met de verschillende banken. Doet u een beroep op een notaris? Dan kan de notaris contact opnemen met alle banken waar de overledene klant was.

Behoud een rekening voor dagelijkse onkosten

Zodra het overlijdensdossier wordt opgestart, zijn we wettelijk verplicht om o.a. alle betaal- en spaarrekeningen, kluizen... van de overledene en de langstlevende echtgenoot, alsook gemeenschappelijke tegoeden, tijdelijk te blokkeren en de fiscus op de hoogte te brengen. De domiciliëringen worden tijdelijk stopgezet en ook de betaal- en kredietkaarten worden geblokkeerd. Zo kunnen geen transacties meer gebeuren zonder toestemming van alle erfgenamen.

Bent u de langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend)? Dan kan u een bedrag uit de geblokkeerde tegoeden ter beschikking krijgen zonder dat u daarvoor de toestemming nodig hebt van de andere erfgenamen. U beschikt dan over maximaal de helft van de geblokkeerde tegoeden, met een maximumbedrag van 5.000 euro bij één financiële instelling. Zo wil de wetgever ervoor zorgen dat u deze periode financieel kan overbruggen. U kan zelf aangeven op welke betaalrekening het bedrag ter beschikking gesteld kan worden. Het spreekt voor zich dat u uw debetkaart die gelinkt is aan deze betaalrekening kan blijven gebruiken.

  • Waarvoor kan u dit bedrag gebruiken?

    Dit bedrag is bestemd om dagdagelijkse uitgaven te betalen, zoals de supermarkt, bakker, krantenwinkel...

  • Wat als de overledene was gehuwd met zuivere ‘scheiding van goederen’?

    Vraag uw notaris om de bank te bevestigen dat er inderdaad een huwelijkscontract werd opgemaakt. Dan zorgen wij ervoor dat de rekeningen die enkel op naam staan van de langstlevende echtgenoot weer worden vrijgegeven.

vrouw

Neem contact op met de verzekeringsmaatschappijen

    • Was de overledene verzekerd bij Belfius Verzekeringen?
      U hoeft niets te doen. Het Belfius-kantoor zal voor de verdere opvolging zorgen.
    • Was de overledene verzekerd bij andere verzekeraars?
      Neem rechtstreeks contact met hen op.

Bepaal of u de nalatenschap wil aanvaarden

Zorg dat u zekerheid hebt over de inhoud van de nalatenschap voor u een beslissing neemt. U hebt als erfgenaam immers de keuze. U kan de nalatenschap:

  • Aanvaarden. U erft dan zowel de bezittingen als de eventuele schulden van de nalatenschap.
  • Verwerpen. Als de nalatenschap meer schulden dan bezittingen telt, kan u ze weigeren. Verwerpt u de nalatenschap, dan kan u nog steeds de uitkeringen van een levensverzekering ontvangen.
  • Aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Wanneer u niet weet of de overledene meer schulden dan bezittingen had, dan kan u kiezen voor deze optie. De notaris maakt dan een inventaris op met een overzicht van alle bezittingen en schulden zodat u een geïnformeerde beslissing kan nemen.

Tip: neem bij twijfel contact op met een notaris. Zelfs de eenvoudige betaling van een factuur kan worden beschouwd als een stilzwijgende aanvaarding van de nalatenschap.

 

3. DE WEKEN NADIEN

vrouw

ANDERE INSTANTIES OP DE HOOGTE BRENGEN

Na een overlijden dient u een heel aantal organisaties en instellingen op de hoogte te brengen om de lopende contracten of afspraken stop te zetten of te wijzigen.

  • We zetten u graag op weg met deze lijst

    1. Werkgever, pensioendienst of de instantie die het vervangingsinkomen uitkeerde

    2. Verhuurder woning of woonzorgcentrum om het huurcontract eventueel te beëindigen of te wijzigen

    3. Nutsbedrijven die voor gas, water en elektriciteit zorgden in de woning van de overledene

    4. Ziekenfonds

    5. Dienstverlenende bedrijven voor onderhoud, zoals de poetshulp, maar ook het onderhoudscontract voor de verwarmingsinstallatie, het alarmsysteem...

    6. Uitbetaler van uw Groeipakket

    7. Dienst voor inschrijving van voertuigen (DIV)

    8. Uitgever van kranten en tijdschriften waarop een abonnement loopt

  • Hoe vind ik deze instanties online terug?

    Wanneer u bij een overlijden de verschillende instanties op de hoogte wil brengen, kan het een hele zoektocht zijn om de juiste dienst te pakken te krijgen. We maakten voor u een lijst met de belangrijkste websites:

    Werkgever, pensioendienst of de instantie die het vervangingsinkomen uitkeerde

    Uitbetaler van uw Groeipakket

    • Federaal agentschap voor de kinderbijslag: Famifed

    Dienst Inschrijving Voertuigen (DIV) , voor het schrappen van een nummerplaat
    Maak een afspraak in het kantoor in uw buurt.

    Overige interessante websites

 
man

LAATSTE FACTUREN BETALEN

Ook na een overlijden blijven de facturen nog een hele tijd komen. Maar hoe kan u ze betalen als de rekeningen van de overledene zijn geblokkeerd? Belfius helpt u graag om bepaalde laatste facturen te betalen. We ontvangen u graag in het kantoor voor de betaling van:

  • Uitvaartkosten
  • Kosten in verband met de laatste woonplaats van de overledene (eigen woning of woonzorgcentrum)
  • De medische kosten van de overledene tijdens het laatste jaar
 
vrouw

ATTEST/AKTE VAN ERFOPVOLGING AANVRAGEN

Een attest/akte van erfopvolging vermeldt wie de erfgenamen zijn en geeft aan of de overledene en/of de erfgenamen nog sociale, fiscale of niet-fiscale schulden hebben.

U kan dit document opvragen:

1. Bij de Federale Overheidsdienst Financiën, kantoor rechtszekerheid, via een online formulier of telefonisch op 02 572 57 57.

2. Bij de notaris
In volgende gevallen dient u verplicht een beroep te doen op een notaris:

  • Wanneer de overledene een testament opstelde
  • Wanneer een of meerdere erfgenamen minderjarig of onbekwaam zijn
  • Wanneer de overledene was getrouwd met een huwelijkscontract
  • Wanneer de overledene een erfovereenkomst of contractuele erfstelling heeft laten opmaken bij een notaris

  • Wat indien de overledene in het buitenland woonde?

    • In een van de lidstaten van de Europese Unie:
      Een Europese erfrechtverklaring volstaat, behalve voor Denemarken en Ierland
    • Buiten de Europese Unie:
      De documenten die u nodig hebt, verschillen per land. Vraag om advies bij uw notaris of kantoor.

    Wat als een erfgenaam buiten de Europese Economische Ruimte woont?

    De erfgenaam die buiten de Europese Economische Ruimte (EER) woont, heeft een persoon woonachtig in België nodig die zich borg stelt.

  • Hoelang duurt het voor ik mijn attest/akte van erfopvolging ontvang?

    Reken op 3 à 4 weken. Zowel de overheid als de notaris hebben een notificatieplicht. Ze moeten dus nagaan of de overledene en de erfgenamen nog fiscale, niet-fiscale of sociale schulden hebben. Denk maar aan schulden die te maken hebben met personenbelasting, onroerende voorheffing, autobelasting... Pas nadien kunnen ze het attest/de akte van erfopvolging opmaken.

 
man

BANKREKENINGEN DEBLOKKEREN

1. Maak een afspraak met het kantoor en bezorg uw contactpersoon het attest/de akte van erfopvolging. Uit dit document moet blijken dat er geen sociale, fiscale en niet-fiscale schulden van de overledene en/of erfgenamen zijn of dat deze reeds betaald zijn.

2. De bank zal alle erfgenamen vragen om de vereffeningsinstructies te ondertekenen voor akkoord. Pas daarna kunnen we de rekeningen vrijgeven en/of vereffenen.

  • Hoe verloopt de vrijgave van tegoeden?

    De bank zal de tegoeden overmaken op de rekening van de erfgenamen. Wanneer er een kluis is, maken we die open in aanwezigheid van alle erfgenamen of hun vertegenwoordigers. We maken van de inhoud een inventaris op die we overmaken aan de fiscale administratie. Na schriftelijke toestemming van alle erfgenamen geven we de inhoud van de kluis vrij op voorwaarde dat er geen fiscale, niet-fiscale of sociale schulden meer zijn. Wonen er erfgenamen buiten de EER of zijn een of meerdere erfgenamen handelingsonbekwaam? Dan zijn bijkomende formaliteiten vereist. Laat het even weten, we geven u graag meer uitleg. Ook de notaris kan u hierbij helpen.

  • Wat met de uitkeringen van verzekeringen?

    • Had de overledene niet alleen een rekening bij Belfius, maar ook verzekeringen? Dan zorgen wij automatisch voor de verdere opvolging.
    • Had de overledene een levensverzekering, overlijdensverzekering, schuldsaldoverzekering, individuele ongevallenverzekering of andere verzekeringen bij andere verzekeraars dan Belfius? Neem rechtstreeks contact met hen op. Zij zullen toelichten welke stappen nodig zijn.
    • Had de overledene ook een groepsverzekering? Neem contact op met zijn of haar voormalige werkgever.
 

4. BINNEN DE 4 MAANDEN
NALATENSCHAP AANGEVEN

Wanneer iemand overlijdt, dienen de erfgenamen belastingen te betalen op de nalatenschap, de zogenaamde erfbelasting of successierechten. Deze belasting wordt berekend op de waarde van de onroerende goederen (zoals een woning en het perceel waarop de woning staat) en roerende goederen (zoals geld, auto’s, aandelen) na aftrek van de kosten van de uitvaart en eventuele schulden

 
 

Vraag het kantoor om een kopie van de fiscale lijst

  • Wat is de fiscale lijst?

    Elke bank waarbij de overledene klant was, is wettelijk verplicht om een lijst op te stellen van alle tegoeden op alle rekeningen en beleggingen van de overledene, diens langstlevende echtgeno(o)t(e) of waarvan de overledene medehouder was, op het moment van het overlijden. Woonde de overledene wettelijk samen, dan komen de tegoeden van de overledene en de gemeenschappelijke tegoeden op de lijst. We dienen deze fiscale inventaris – de zogenaamde fiscale lijst – te bezorgen aan de belastingdienst. Wanneer u dat wenst, kan u een kopie ontvangen.
    De verzekeraar doet hetzelfde: een lijst opstellen met de (levens-) verzekeringen. Ook hiervan kan u als begunstigde een kopie ontvangen.

 
 

Dien een aangifte van nalatenschap in

De erfbelasting is een gewestbelasting. Daarom dient u aangifte te doen in het gewest waar de overledene woonde:

  • Binnen welke termijn moet dit gebeuren?

    • 4 maanden bij een overlijden binnen België
    • 5 maanden bij een overlijden buiten België, maar binnen Europa
    • 6 maanden bij een overlijden buiten Europa
 
 

De belastingdienst zal u een afrekening van erfbelasting of successierechten bezorgen.

5. DE MAANDEN NADIEN

Gemiddeld is een dossier na 2 tot 3 maanden afgewikkeld. Complexere dossiers kunnen langer duren.

Dit document is uitsluitend informatief en houdt geen advies in met betrekking tot uw persoonlijke situatie. Dit document bevat juridische en/of fiscale informatie, gebaseerd op de wetgeving en de rechtspraak van kracht op het ogenblik van de redactie ervan. Eventuele nieuwe wetgeving of rechtspraak van na de redactiedatum van het document is hier niet in opgenomen.