De zorgvolmacht
De buitengerechtelijke volmacht/zorgvolmacht beschermt u en uw naasten in geval van onbekwaamheid
Hebt u al eens stilgestaan bij de gevolgen mocht u onbekwaam worden? Wat als u door ziekte of een ongeval niet meer in staat zou zijn om beslissingen te nemen over uzelf en het beheer van uw vermogen?
Los van het persoonlijke leed dreigen uw naasten geconfronteerd te worden met tal van praktische problemen. In geval van onbekwaamheid zijn bancaire en andere algemene volmachten uit het verleden niet meer geldig. Uw naasten zullen het beheer van uw goederen niet rechtstreeks kunnen verzekeren, noch wat uw beleggingsportefeuilles noch wat uw contracten met huurders betreft...
Ze moeten zich in de eerste plaats wenden tot een vrederechter, die dan een bewindvoerder/beheerder aanstelt om u te vertegenwoordigen bij bepaalde handelingen. De vrederechter stelt in principe een naast familielid aan, maar het is mogelijk dat hij een beroep doet op een advocaat, die daarvoor dan wel vergoed moet worden.
De bewindvoerder die wordt aangesteld krijgt geen carte blanche voor dit beheer. Voor sommige zaken is de voorafgaande toestemming van de vrederechter vereist. Het dagelijks beheer van uw goederen zal dus veel ingewikkelder zijn.
Bovendien zal de aangestelde bewindvoerder u niet kunnen vertegenwoordigen bij bepaalde handelingen, zoals het opmaken van een testament, de realisatie van schenkingen of de verkoop van de gezinswoning (om de kosten van een rusthuis te betalen… ). Uw vermogensplanning verder uitvoeren wordt dus nagenoeg onmogelijk.
Sinds 2014 is er een oplossing om problemen te voorkomen: de buitengerechtelijke volmacht
Zolang u bekwaam bent, kan u een buitengerechtelijke volmacht laten opstellen. U wijst een andere persoon aan, een ‘gevolmachtigde’, die het beheer van uw vermogen op zich neemt voor het geval u er gezien uw leeftijd of gezondheid niet meer toe in staat zou zijn.
Zoals de naam het zegt, vermijdt zulke volmacht dat een vrederechter moet tussenkomen om een bewindvoerder aan te stellen belast met het dagelijks beheer van het vermogen van de onbekwame persoon. Het biedt de gevolmachtigde ook de mogelijkheid daden van beschikking te stellen. Onder een ‘daad van beschikking’ verstaat men de handeling waarbij men een goed aan een derde persoon overdraagt, zoals een verkoop of een schenking.
Met een goed uitgewerkte buitengerechtelijke volmacht kan de gevolmachtigde dus heel wat zaken op het vlak van planning opvolgen:
- schenkingen van roerende of onroerende goederen in zijn naam, bv. ten gunste van de kinderen of kleinkinderen van de beschermde persoon
- wijziging van het huwelijkscontract
- verkoop van onroerende goederen
Dit verloopt dan helemaal zoals de volmachtgever het aangaf volgens de voorwaarden van de volmacht. Een testament daarentegen kan niet door een derde persoon worden uitgevoerd, ook al beschikt hij over een buitengerechtelijke volmacht.
Ook voor de persoonlijke rechten van de volmachtgever
Sinds 2019 kan de buitengerechtelijke volmacht ook betrekking hebben op handelingen ten aanzien van personen. Bijvoorbeeld de keuze van de verblijfplaats, de voorwaarden voor toelating tot een rust- en verzorgingstehuis en de keuze ervan, de wilsuitingen inzake rechten van de patiënt, euthanasie of verwijdering en transplantatie van organen.
Hoe te werk gaan?
Om effectief te zijn, moet de volmacht optimaal zijn opgesteld, dus met alle bevoegdheden die u de gevolmachtigde wil geven. Als de volmacht te vaag is en aanleiding geeft tot twijfel, kunnen derde partijen weigeren ze uit te voeren. Als de volmacht daarentegen te specifiek is, kan de gevolmachtigde worden geconfronteerd met praktische moeilijkheden bij de uitvoering van zijn opdracht.
Daar komt bij dat bepaalde handelingen (verkoop van een onroerend goed, schenking... ) een notariële akte vereisen. Om geldig te zijn, moet de volmacht bovendien worden opgenomen in het Centraal Register van Lastgevingsovereenkomsten, dat door de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat wordt beheerd. Om deze redenen is het wenselijk zich tot een notaris te wenden.
Het gaat om een eenvoudige en vrij goedkope akte (tussen 350 en 400 euro) die uw naasten toelaat het beheer en zelfs de overdracht van uw goederen te garanderen tegen voorwaarden die u zelf in uw volmacht bepaalt.