Tegenwoordig willen steeds meer beleggers precies weten wat er met hun geld gebeurt.
Om de impact van hun beleggingen te kennen, zijn die particuliere, corporate of institutionele beleggers geïnteresseerd in de niet-financiële criteria bij de samenstelling van hun portefeuille, voornamelijk op het vlak van ecologische en sociale aangelegenheden, en goed bestuur. Kortom criteria inzake duurzaam beleggen of ‘ESG-criteria’.
Beleggers van vandaag willen met andere woorden dat hun portefeuille rekening houdt met hun persoonlijke overtuigingen rond duurzame ontwikkeling, hun bedrijfswaarden of hun visie op de samenleving.
De Europese Unie wil ook zorgen voor meer transparantie over beleggingen en keurde eind 2019 de verordening ‘Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR)’1 goed. Daarin vraagt ze de actoren die in de Europese Unie financiële diensten aanbieden, om aanvullende informatie over de duurzaamheid van beleggingsproducten te publiceren, zowel op het niveau van het product zelf als op het niveau van de entiteit die deze producten beheert, verdeelt of commercialiseert.
Beheer van duurzaamheidrisico’s binnen de entiteiten van de Belfius-groep
De voorbije jaren voerde de Belfius-groep geleidelijk bestuursorganen in die een beter beheer van de duurzaamheidsrisico’s mogelijk maken.
Het mandaat van de groep op het vlak van de spaartegoeden bestaat erin de middelen van zijn klanten efficiënt te beheren op lange termijn. Ze op een verantwoorde manier beleggen is intrinsiek verbonden met de verwezenlijking van die opdracht en in lijn met de beslissingen die de raad van bestuur van de groep nam in de loop van 2020.
We vestigen de aandacht op 2 uitgesproken beslissingen op beleggingsvlak.
-
6 concrete engagementen voor de periode 2020-2025, waaronder de ambitie om klanten op termijn enkel nog ‘meaningful’ beleggingsproducten aan te bieden.
- De raad sprak zich in mei 2020 ook uit over een lijst van sectoren met controversiële activiteiten. Onder de naam TAP (‘Transition Acceleration Policy’) is dit transversaal beleid van toepassing op alle activiteiten van de groep en streeft het naar het uitsluiten van bepaalde activiteiten (bijvoorbeeld de productie van tabak of wapens) en het ondersteunen van overgangsinitiatieven (bijvoorbeeld in de energiesector). Dit beleid wordt doorgevoerd in de portefeuilles. Alle producten en portefeuilles worden dan ook geanalyseerd op basis van dat beleid door Candriam, zijn bevoorrechte vermogensbeheerder of door BlackRock en JP Morgan AM, zijn externe vermogensbeheerders.
Praktisch gezien ligt de interne organisatie bij een expertendesk bestaande uit vertegenwoordigers van de bank, haar verzekeraar, haar asset manager en haar afdeling RISK. Die desk stuurt de concrete implementatie aan van de beslissingen die de raad van bestuur neemt op het vlak van duurzaamheid.
1. Wat zijn de risico’s op het vlak van duurzaamheid?
Duurzaamheidsrisico verwijst naar elke milieugerelateerde, sociale of bestuursgerelateerde gebeurtenis of omstandigheid die een feitelijk of potentieel materieel negatief effect kan hebben op de waarde van een belegging.
Duurzaamheidsrisico’s kunnen worden opgedeeld in de volgende 3 categorieën:
-
Milieu: milieugerelateerde gebeurtenissen kunnen materiële risico’s meebrengen voor bedrijven in portefeuille. Deze gebeurtenissen kunnen bijvoorbeeld voortvloeien uit de gevolgen van klimaatopwarming, verlies van biodiversiteit, veranderingen in de chemische samenstelling van oceanen, enz. Naast materiële risico’s kunnen bedrijven ook negatief worden beïnvloed door mitigatiemaatregelen die worden genomen om milieurisico’s aan te pakken. Dergelijke mitigatierisico’s zullen afhankelijk van hun blootstelling aan bovengenoemde risico’s en hun aanpassing eraan, op verschillende manieren invloed hebben op bedrijven.
-
Sociaal: verwijst naar risicofactoren die verband houden met menselijk kapitaal, de toeleveringsketen en de manier waarop bedrijven hun impact op de samenleving beheren. Kwesties rond gendergelijkheid, het verloningsbeleid, gezondheid en veiligheid en risico’s die verband houden met werkomstandigheden in het algemeen worden behandeld in de sociale dimensie. Risico’s op schendingen van mensen- of arbeidsrechten binnen de toeleveringsketen vallen ook onder de sociale dimensie.
-
Bestuur: deze aspecten zijn verbonden met de bestuursstructuur zoals de onafhankelijkheid van de raad van bestuur, managementstructuren, arbeidsrelaties, verloning en naleving van fiscale praktijken. Bestuursgerelateerde risico’s hebben gemeenschappelijk dat ze voortkomen uit een falen van toezicht binnen het bedrijf en/of uit een gebrek aan stimulansen voor de directie om hoge bestuursnormen te handhaven.
Duurzaamheidsrisico’s kunnen sterk verschillen tussen bedrijven onderling, afhankelijk van hun sector, bedrijfsmodel, positie in de waardeketen en de geografische locatie van hun vestigingen. Bovendien kan de manier waarop bedrijven systemen hebben opgezet om deze risico’s te identificeren, te meten en te beheren, de mate waarin zij door dergelijke duurzaamheidsrisico’s kunnen worden getroffen, beïnvloeden. Er kunnen evenwel altijd onbeheerde risico’s zijn die buiten de controle van het bedrijf liggen en daarom ondanks hun beste inspanningen blijven bestaan.
Als zodanig kan het duurzaamheidsrisico specifiek bij de emittent horen, in lijn met zijn activiteiten en praktijken, maar ook het gevolg zijn van externe factoren waarover het bedrijf geen, of beperkte, controle heeft. Als zich een onverwachte gebeurtenis voordoet bij een specifieke emittent, zoals een personeelsstaking, of op globaal niveau, zoals een milieuramp, kan dit een negatieve impact hebben op de financiële resultaten van het bedrijf en daarmee op de waarde van het investeringsinstrument dat gebruikt is om te beleggen in het bedrijf (zoals aandelen of obligaties).
2. Hoe integreert de Belfius-groep duurzaamheidsrisico’s?
Belfius wil een actieve rol spelen in de omslag naar een duurzame Belgische economie en samenleving. In dat verband ondertekende Belfius in 2020 verschillende richtinggevende principes op het vlak van duurzaamheid, zoals het Global Pact van de Verenigde Naties en de Principes van de Verenigde Naties voor verantwoord bankieren. De ambities van de bank vertalen zich in 6 engagementen van de bank, zoals het blijvend verminderen van haar koolstofvoetafdruk, de creatie van themafondsen rond maatschappelijke uitdagingen (waarvan een deel van de beheerskosten wordt doorgestort aan een maatschappelijk goed doel) en de ontwikkeling van een aanbod met uitsluitend 'meaningful' fondsen. Daarnaast werkt Belfius aan de invoering van een beleid van sectorale beperkingen voor bepaalde economische activiteiten die het als niet-duurzaam beschouwt.
Door zijn klanten te betrekken bij zijn duurzaamheidsbeleid slaagt Belfius erin de zichzelf opgelegde doelstellingen te behalen en de duurzame omslag te versnellen. Daarom wil Belfius zijn klanten ertoe aanzetten duurzaam te beleggen en houdt Belfius in zijn beleggingsadvies rekening met hun duurzaamheidsvoorkeuren. Door de aandacht te vestigen op de meer deugdzame beleggingsproducten op het vlak van milieu, maatschappij en governance, wil Belfius de motor zijn van een duurzamer economie.
3. Hoe beheert Belfius Asset Management duurzaamheidsrisico’s?
Duurzaamheidsrisico’s kunnen op verschillende manieren een impact hebben op portefeuilles. Bijvoorbeeld bij extreme weersomstandigheden in een welbepaalde regio, kunnen de financiële resultaten van portefeuilles met grote blootstelling aan bedrijven die actief zijn in dat gebied harder getroffen zijn dan portefeuilles met een andere geografische allocatie. Dat geldt ook voor de sectorallocatie – die kan verschillen tussen portefeuilles onderling, waarbij portefeuilles met hogere allocaties aan sectoren met hoge duurzaamheidsrisico’s (zoals de olie- en gassector) meer blootgesteld kunnen zijn aan duurzaamheidsrisico’s dan andere portefeuilles. Bovendien kan ook het aandelenselectieproces een impact hebben op de grootte van het duurzaamheidsrisico in een portefeuille. Vermogensbeheerders kunnen bijvoorbeeld het duurzaamheidsrisico binnen de portefeuille verlagen door bedrijven te selecteren met een laag onbeheerd duurzaamheidsrisico.
Er zijn verschillende manieren waarop beleggers duurzaamheidsrisico’s kunnen beperken. Dat kan onder meer door:
- 1. Door rekening te houden met duurzaamheidsrisico’s in de financiële analyse van individuele beleggingsinstrumenten (zoals aandelen en obligaties), om ervoor te zorgen dat de potentiële duurzaamheidsrisico’s voldoende worden weerspiegeld in de prijs en de verwachte financiële rendementen.
- 2. Door sector/industrielimieten op portefeuille-niveau te hanteren voor sectoren waarvan die als hoog duurzaamheidsrisico’s worden beschouwd (bijvoorbeeld koolstofintensieve sectoren).
- 3. Door gebruik te maken van het stemrecht (in het geval van aandelen) om op aandeelhoudersvergaderingen te stemmen voor agendapunten en besluiten rond thema’s die verband houden met duurzaamheidsrisico’s, zoals het verbeteren van bestuursstructuren, het verhogen van bedrijfsdisclosures met betrekking tot duurzaamheidsaspecten, en het invoeren van doelstellingen rond belangrijke duurzaamheidsthema’s.
- 4. Door te engageren met bedrijven in portefeuille om 1) een beter inzicht te verwerven in de duurzaamheidsrisico’s waaraan ze zijn blootgesteld en in de acties die ze hebben ondernomen om die risico’s te herkennen, te meten, te beperken en te controleren, en 2) het management van het bedrijf te stimuleren om geschikte maatregelen te nemen in het geval dat hoge onbeheerde duurzaamheidsrisico zijn geïdentificeerd.
Afhankelijk van de specifieke situatie kunnen één of meer methodologieën nodig zijn om het duurzaamheidsrisico te verminderen. Belfius Asset Management Risk Department zal samen met de beleggingsbeheerder van de portefeuille (dit kan de portefeuillebeheerder zijn van een door Belfius Asset Management beheerd fonds of dakfonds of particuliere portefeuille, of het Risk Department van de Investment Manager voor gedelegeerde fondsen) beoordelen of voldoende methodologieën worden toegepast om het duurzaamheidsrisico in die specifieke situatie te verminderen. Wanneer nodig zullen extra richtlijnen geïmplementeerd worden om het duurzaamheidsrisico te verminderen.
Wij verwachten dat onze beleggingsbeheerders (intern of extern) voldoende processen, gegevens en hulpmiddelen hebben om ze in staat te stellen om duurzaamheidsrisico’s efficiënt te identificeren, te meten, te beheren en te monitoren in de portefeuilles die zij voor onze klanten beheren.
De manier waarop wij het beheer van duurzaamheidsrisico’s monitoren, verschilt tussen portefeuilles die worden beheerd door Belfius Asset Management en portefeuilles die zijn gedelegeerd aan externe beleggingsbeheerders.
Voor de eigen dakfondsen van Belfius Asset Management zal het Risk Department van Belfius Asset Management beoordelen of genoeg onderliggende fondsen voldoen aan de duurzaamheidscriteria die zijn gesteld voor het dakfonds. In het proces van fondsselectie zal worden beoordeeld of de individuele onderliggende fondsen voldoen aan de vastgestelde duurzaamheidscriteria. De dagelijkse monitoring van het dakfonds, per risico, zal het aantal onderliggende fondsen dat aan de duurzaamheidscriteria voldoet verifiëren.
Voor Belfius Asset Management’ eigen fondsen die rechtstreeks in aandelen of obligaties beleggen en voor de particuliere portefeuilles zal het Risk Department van Belfius AM het ESG-kader en – de ESG-technieken beoordelen.
Het risicodepartement van Belfius Asset Management controleert:
- De documentatie van het ESG-kader en de ESG-technieken: zijn het doel van het kader en het toepassingsgebied ervan duidelijk gedefinieerd?
- De relevantie van het ESG-kader en de ESG-technieken om specifieke ESG-doelstellingen te bereiken en het ESG-risico te verminderen: zijn de gemaakte keuzes op een relevante manier gerechtvaardigd of gevalideerd door een groep van experten?
- Wanneer data worden gebruikt, de kwaliteit en betrouwbaarheid van interne en externe data in het ESG-kader en de ESG-technieken;
- Wanneer modellen worden gebruikt, de documentatie en validatie van het model in het ESG-kader en de ESG-technieken;
- Het operationele proces van het ESG-kader en de ESG-technieken: is de uitvoering van het ESG-kader en de ESG-technieken in lijn met het gevalideerde kader en worden de resultaten op gepaste wijze opgeslagen en geverifieerd?
Voor gedelegeerde fondsen zullen de verschillende methoden die worden gebruikt om duurzaamheidsrisico’s te verminderen worden besproken en gedocumenteerd en is een delegatiecontrole nodig, om te controleren of er voldoende ESG-methoden zijn die het duurzaamheidsrisico verminderen en relevant zijn bij de verschillende outsourcingspartners. Er kunnen een aantal verplichte richtlijnen worden opgelegd om ervoor te zorgen dat er consistentie is tussen Belfius AM -fondsen, maar dit hangt af van de specifieke omstandigheden.
