Lage olieprijzen: een meevaller voor het herstel?

Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius

• De covid-19 crisis zorgt voor een crash van de vraag naar en de prijs van olie
• Kan goedkope olie het economisch herstel ondersteunen?
• In normale omstandigheden is een lagere olieprijs goed voor consumenten en bedrijven
• Op korte termijn blijft een positief effect van de lage olieprijs beperkt door het lage productieniveau en een zwak consumentenvertrouwen

Eén van de belangrijkste economische barometers is de olieprijs. Eind april dook de prijs van Amerikaanse termijncontracten voor ruwe olie korte tijd onder nul. Olieproducenten moesten geld geven om van hun olie af te raken omdat de opslagcapaciteit in de V.S. zijn limieten heeft bereikt. Door de covid-19 crisis is de wereldwijde vraag naar olie immers naar beneden gedonderd. Vliegtuigen blijven aan de grond, consumenten moeten thuis blijven en de industrie draait slechts op een fractie van de capaciteit. Hierdoor is in april de wereldwijde vraag naar aardolie met een derde afgenomen.

De OPEC landen en Rusland kwamen tot een deal om vanaf 1 mei de output te beperken wat de verkoopsdruk wat doet afnemen. Ook de geleidelijke heropening van de economie in China, de eurozone en delen van de V.S. zorgde voor een opwaartse correctie op de oliemarkt, maar een vat ruwe olie is nog steeds meer dan de helft goedkoper dan bij de start van 2020. Door de covid-19 crisis en de opgelopen economische schade zal de vraag ook de rest van het jaar ondermaats blijven. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) verwacht dat de wereldwijde vraag naar olie in 2020 zal dalen met 9,3 miljoen vaten per dag (ongeveer 10% lager dan in 2019) door de pandemie.

De prijs voor een vat Brent-olie, waar de brandstofprijzen in de eurozone van afhangen, is dit jaar gedaald van 70 $ per vat naar 20 $ begin mei. Kan goedkope olie een rol spelen om de economie uit het covid-19 moeras te trekken? In normale economische omstandigheden is een daling van de olieprijs een opsteker voor consumenten omdat dit een besparing oplevert op het vlak van de brandstof- en energiefactuur. Ook bedrijven profiteren van lagere kosten voor transport en energieverbruik en kunnen hun rentabiliteit opkrikken. Als deze effecten sterk genoeg zijn, duwt dit bovendien de bredere consumenteninflatie omlaag. Zo daalde de inflatie in ons land in april voor de derde maand op rij (naar 0,6%), voornamelijk door een daling van de energieprijzen. Benzine en dieselprijzen kosten 16% tot 18% minder dan bij het begin van het jaar en huisbrandolie werd ook flink goedkoper. In theorie kunnen de lage olieprijzen dus een positief inkomenseffect genereren en op die manier het economisch herstel ondersteunen in de tweede helft van het jaar.