Wat zijn de verschillende soorten scheidingen?
Zelfs al is de echtscheiding de bekendste en meest gebruikte vorm om een verbintenis te verbreken, toch is dat lang niet de enige mogelijkheid. Een kort overzicht van wat het Belgische systeem te bieden heeft...
Bij een echtscheiding worden de banden en plichten tussen de echtgenoten meteen opgeheven op het moment van de overschrijving in de registers van de burgerlijke stand. Beide echtgenoten krijgen dan op fiscaal vlak opnieuw het statuut van alleenstaande. De twee echtscheidingsprocedures die nog altijd van toepassing zijn:
Wederzijdse instemming: een procedure die veronderstelt dat de echtgenoten volledig akkoord gaan over de verbreking van de echtelijke band. Met de hulp van een notaris, bemiddelaar en advocaat stellen ze een echtscheidingsovereenkomst op. Daarin treffen ze schikkingen voor hun respectieve rekeningen en hun gemeenschappelijke vermogen, het hoederecht over de kinderen, de alimentatie enz.
Onherstelbare ontwrichting "maakt de voortzetting van het samenleven tussen de echtgenoten en de hervatting ervan redelijkerwijs onmogelijk." Ze moet worden aangetoond (overspel, slagen en verwondingen...) of het resultaat zijn van een feitelijke scheiding gedurende zes maanden. Het is een nieuwe en snelle procedure: de echtscheiding wordt uitgesproken zodra de rechter heeft vastgesteld dat de ontwrichting onherstelbaar is. Vervolgens wordt het gemeenschappelijke vermogen vereffend en verdeeld.
Naast de echtscheiding is er ook nog de feitelijke scheiding. Die treedt op wanneer een van beide echtgenoten de gezinswoning verlaat om over de voortzetting van de samenleving na te denken. Het koppel blijft gehuwd en de plicht tot hulp blijft. De feitelijke scheiding wordt niet bij wet geregeld, maar een vrederechter kan voorlopige maatregelen toestaan bij niet-naleving van de huwelijksplichten. Er kan een echtscheidingsprocedure worden aangevat, samen na zes maanden of eenzijdig na een jaar.
Echtgenoten die een feitelijke scheiding wensen, maar een echtscheiding weigeren, kunnen ten slotte kiezen voor de scheiding van tafel en bed. Met die vrij zeldzame procedure is het mogelijk de wederzijdse rechten en plichten te verminderen zonder het huwelijk te ontbinden. Zo blijft de plicht tot hulp bestaan, maar wordt de verplichting tot samenleving opgeschort. Het gemeenschappelijke vermogen wordt vervolgens verdeeld en de rechter beslist over de toewijzing van de woning en over het lot van de kinderen. De echtgenoten kunnen beslissen om hun samenleving te hervatten of hun scheiding van tafel en bed om te zetten in een definitieve echtscheiding.