Hoe sneller inschatten wat er in de economie aan de hand is?

Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius

De dagelijkse batterij aan betrouwbare Covid-19 statistieken zijn van levensbelang geworden om goede modellen te maken en de pandemie succesvol te bestrijden. Ook economen kijken ernaar en gebruiken nu meer dan ooit hoogfrequente economische data om de situatie te kunnen inschatten. Door de scherpe val van de economische output en het hobbelige herstel schieten traditionele economische cijfers immers te kort om te lezen wat er aan de hand is. Zoals we de afgelopen maand hebben gemerkt, kan optimisme op korte tijd omslaan in een negatieve visie op de economische toestand en omgekeerd. De officiële data lopen tot september, ruim voordat de tweede virusgolf leidde tot nieuwe inperkingsmaatregelen. Beleidsmakers en economen hebben dus nood aan snel beschikbare cijfers die een actueler beeld geven dan de traditionele rapporten die slechts één keer per maand of kwartaal worden gepubliceerd.

Er zijn veel namen voor dit soort gegevens: high-frequency data, alternative data of korter alt data. Voorbeelden zijn cijfers over het gebruik van betaalkaarten, het energieverbruik en de trafiek op de weg. In de V.S. worden satellietbeelden gebruikt om auto's op parkeerterreinen van supermarktketens of fabrieken te tellen. Satellieten volgen ook schepen, en meten de activiteit in havens en op olievelden.

In de huidige fase van de recessie zijn de cijfers van Google (*) over de mobiliteit van mensen een waardevolle graadmeter. Die suggereren dat - in vergelijking met normale tijden - de huidige lockdowns minder zwaar wegen op de Europese economie dan tijdens de eerste virusgolf. De verkeersdrukte en het gebruik van het openbaar vervoer zijn gedaald, vooral in Frankrijk en Italië, wat een weerspiegeling is van de beperkingen op verplaatsingen tussen regio's binnen beide landen. De trafiek in de winkelstraten van Frankrijk en België lag op 15 november respectievelijk 58 en 55 procent onder het normale niveau (zie grafiek), terwijl de daling op het toppunt van de eerste golf meer dan 80 procent bedroeg. De mobiliteit heeft het beste stand gehouden in Duitsland, wat doet vermoeden dat de schade voor de Duitse economie tijdens het vierde kwartaal in vergelijking met de rest van de eurozone zal meevallen.