Annelies Van Cauwenberge
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
Terwijl een mogelijke tweede COVID-19-lockdown opdoemt, is er veel discussie over de economische kosten hiervan. Echter, wat de regering ook beslist, door de heropflakkering van het virus wordt de consument sowieso voorzichtiger. De jongste cijfers over het consumentenvertrouwen van de Nationale bank brokkelen opnieuw af. Er is niet alleen de angst om besmet te worden, maar ook de angst om zijn baan te verliezen doet mensen minder uitgeven.
Volgens Belfius kan de COVID-19 crisis leiden tot een krimp van het Belgische BBP met 10,6%. Dat betekent een economische schade van 47 miljard euro dit jaar ofwel 900 miljoen euro per week. Maar hoeveel van deze economische kost is te wijten aan de lockdown zelf?
Een recente studie van de economen Austan Goolsbee en Chad Syverson van de University of Chicago biedt hierover boeiende inzichten. Ze gebruikten mobiele-telefoongegevens om de klantbezoeken bij 2,25 miljoen individuele bedrijven in 110 industrieën in de VS te meten. Het totale klantenverkeer daalde met 60 procent als gevolg van COVID-19, stelden ze vast, maar de wettelijke lockdownbeperkingen verklaarden slechts 7% hiervan. Minder dan 12 procent van het verkeer richting winkels en fabrieken was dus te verklaren door de verplichting om thuis te blijven.
Het aantal verplaatsingen begon al te dalen vooraleer een lockdown van kracht was en werd sterk beïnvloed door het aantal gerapporteerde COVID-19 gevallen. Er was ook een duidelijke verschuiving bij consumenten weg van grotere, drukkere winkels naar kleinere, minder drukke winkels uit dezelfde branche.
Het is daarom belangrijk om naar de zuivere extra kost van een lockdownperiode te kijken en niet enkel naar de totale economische klap. Wanneer we de cijfers van Goolsbee en Syverson toepassen op België, ligt de kost van een lockdown op 100 miljoen euro per week. Hoewel dit aanzienlijk is, komen we er met de korte pijn van een nieuwe lockdown uiteindelijk goedkoper vanaf. Dankzij een lockdown krijgen we het virus immers sneller onder controle. Geen lockdown opleggen berokkent zelfs veel meer economische schade. Volgens de Britse onderzoekers, Bodenstein, Corsetti en Guerrieri van de University of Cambridge zou die economische neergang maar liefst 30% procent van het BBP bedragen.
Enkel wanneer nieuwe uitbraken kunnen worden aangepakt door middel van snelle contracttracering, testen en isolatie, kan het afzien van een tweede lockdown economisch verstandig zijn. Maar als het aantal dagelijkse gevallen een beheersbaar punt overschrijdt, is een nieuwe lockdown wellicht de enige manier om de verspreiding van het virus te stoppen. En als de overheid die ons niet oplegt, legt de consument het zichzelf wel op.
Bodenstein, M., Corsetti, G. & Guerrieri, L. (2020). Social Distancing and Supply Disruptions in a Pandemic, Institute for New Economic Thinking, Cambridge-INET Working Paper Series No.: 2020/17.