05 augustus 2021
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
Groendaken zijn in. Steeds meer mensen kiezen voor de duurzame variant van grijze daken. Een groendak is een plat of hellend dak dat begroeid is met planten. Dat kan gaan van mossen en grassen tot een echte daktuin met struiken en bomen. Bedrijven die zich specialiseren in de plaatsing ervan schieten als paddenstoelen uit de grond, of in dat geval het dak.
Groendaken bieden dan ook heel wat voordelen. Ze zien er niet alleen ‘cool’ uit, ze zorgen ook letterlijk voor verkoeling tijdens warme zomers. In de stad ligt de temperatuur tijdens de zomer vaak gevoelig hoger dan daarbuiten, het zogeheten warmte-eiland effect. Gebouwen en asfalt slaan overdag warmte op en stralen die ’s nachts uit met als gevolg hogere temperaturen. Groendaken verminderen dat effect door zonlicht te absorberen wat de omgevingstemperatuur doet dalen.
De beplanting op groene daken haalt ook fijn stof en CO2 uit de atmosfeer en verbetert zo de luchtkwaliteit. Ook de biodiversiteit in stedelijke gebieden krijgt een boost door het aantrekken van bestuivende insecten en vogels. Bovendien zijn groendaken extra klimaatproof omdat ze voor een beter waterbeheer zorgen. De vegetatie houdt het regenwater langer vast, wat zorgt voor minder druk op het rioleringsnetwerk en een lagere kans op overstromingen.
Naast de gunstige effecten voor de leefomgeving, brengt de installatie van een groendak ook financiële voordelen voor de eigenaars van het gebouw. Door blootstelling aan UV-stralen, erosie en extreme temperaturen te vermijden, gaat de dakbedekking twee tot drie keer langer mee dan bij een klassiek dak. Je bespaart ook op energie omdat de airco in de zomer minder moet draaien en zonnepanelen op een groendak halen een hoger rendement dan op een klassiek dak. Een groendak verhoogt dus de waarde van het gebouw. In stedelijke gebieden zijn kandidaat-kopers en huurders bereid om extra te betalen voor een woning met groene ruimte, zeker in tijden van Covid-19.
De installatiekost van een groendak varieert naargelang het soort beplanting dat je wenst. Extensieve groendaken met een begroeiing van vetplanten, mossen of grassen zijn het goedkoopst (vanaf ongeveer 30 tot 40 euro per vierkante meter) door het beperkte gewicht en het lage onderhoud. Een internationale studie toont aan dat de investering in een extensief groendak zich gemiddeld terugverdient binnen 13 jaar. Wil je volop tuinieren zoals in een klassieke tuin dan spreken we over intensieve groeidaken. Die zijn door de hogere draaglast vooral geschikt voor nieuwbouw en bedrijfsgebouwen en kosten drie tot vier keer zoveel per vierkante meter.
Experts verwachten dat de installatiekost en de terugverdientijd de volgende jaren gaat dalen wanneer er meer schaalvergroting komt. In Duitsland bijvoorbeeld, waar groendaken al langere tijd ingeburgerd zijn, ligt de kostprijs substantieel lager. Er is meer knowhow, intensere concurrentie tussen installateurs en een ruimer aanbod aan goedkope doe-het-zelf pakketten.
Heel wat steden en gemeenten zien in hoe belangrijk groendaken zijn voor de leefomgeving en stimuleren de plaatsing ervan met subsidies. De bedragen en de voorwaarden kunnen echter sterk verschillen tussen gemeentes. Via de premiezoeker vind je terug welke regels er in jouw woonplaats gelden. Het ondersteunen van groendaken via subsidies en premies is een mooi voorbeeld van een slimme overheidsinvestering. Onze samenleving staat voor enorme uitdagingen zoals verstedelijking, klimaatopwarming en de verduurzaming van de economie. Het vergroenen van de daken is één van de oplossingen die zal helpen om die uitdagingen het hoofd te bieden. Volgens onderzoekers aan de Universiteit Hasselt heeft minder dan 1 procent van de bestaande gebouwen in Vlaanderen een groen dak. Er zit dus nog heel wat groei in groendaken.