ECB zint op renteverhoging in juli
19 mei 2022
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- Hardere retoriek van de ECB wijst op een eerste renteverhoging in juli.
- De argumenten voor hogere rentes zijn anno 2022 veel sterker dan in 2011.
- We rekenen op twee tot drie extra renteverhogingen na de zomer.
Het gratis geld tijdperk in Europa loopt op zijn laatste benen. Dat werd de afgelopen weken duidelijk toen steeds meer bestuursleden van de Europese Centrale Bank openlijk pleitten voor een hogere beleidsrente. De eerstkomende rentevergadering gaat door in juni, maar dat is waarschijnlijk te vroeg voor een renteverhoging. Eerst moeten de obligatie-aankopen worden stopgezet, enkele weken daarna op de vergadering van 21 juli, kan de rente eindelijk omhoog, voor de eerste keer in meer dan tien jaar tijd.
Een koerswijziging van de centrale bank is dringend want de inflatie giert de pan uit in de eurozone, en zit op een recordhoogte van 7,5 procent. ECB-functionarissen maken zich steeds meer zorgen dat de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne de inflatie langer hoog zullen houden, ruim boven de doelstelling van 2 procent. Zowel bij de consumenten, de bedrijven en op de financiële markten zijn de inflatieverwachtingen al fors opgelopen, wat het risico vergroot dat de hoge inflatie zich verankert in de economie. Een hogere rente, waardoor lenen duurder wordt en sparen meer opbrengt, moet op termijn de verwachtingen van stijgende prijzen en de inflatie opnieuw omlaag duwen.
Andere centrale banken, zoals de Fed in de V.S. en de Bank of England, hebben hun beleidsrente al meerdere keren verhoogd in 2022. De ECB bewijst zichzelf geen dienst door te talmen want het tijdvenster om de rente op te trekken wordt kleiner. De economische kosten door de oorlog in Oekraïne doen de groei in Europa snel vertragen. Onlangs verlaagde de Europese Commissie haar groeiprognose voor dit jaar van 4 naar 2,7 procent. De kans dat de economie na de Covid-19 crisis opnieuw in een recessie belandt, is duidelijk toegenomen.
De weinige tegenstanders van een renteverhoging zoals de Italiaanse ECB-bestuurder Panetta wijzen naar dat recessiegevaar als argument om de rente voorlopig niet op te trekken. Daarbij herinnert hij eraan dat de laatste keer dat de ECB de rente verhoogde in 2011, dat achteraf een vergissing bleek. Na amper twee verhogingen moest de ECB de rente opnieuw verlagen omdat de economie in de rode cijfers ging. De renteverhogingen van de ECB in 2011 waren achteraf gezien inderdaad een beleidsfout maar de vergelijking met de huidige situatie loopt mank.
Toen was de inflatie vrij gematigd en waren er behalve hogere energieprijzen geen signalen van onderliggende prijsdruk. Zowel de totale als de kerninflatie zijn nu veel hoger en er zijn tekenen dat die hardnekkiger is. Uit enquêtes blijkt dat een meerderheid van de Europese bedrijven van plan is om de hogere operationele kosten verder door te rekenen. Bovendien verschilt de toestand van de huidige arbeidsmarkt grondig van die in 2011. Met een werkloosheidsgraad van meer dan 10 procent was de werkgelegenheid toen amper hersteld van de financiële crisis en de daaropvolgende recessie. Vandaag bedraagt de Europese werkloosheid 6,8 procent, het laagste niveau ooit en bereiken de vacatures recordhoogtes. Dat maakt dat de argumenten voor renteverhogingen anno 2022 veel sterker zijn dan in 2011.
Een verhoging door de ECB met minstens 0,25 procent op de monetaire vergadering eind juli is dus zeker gerechtvaardigd. Maar wat gebeurt er na de zomer? Er staan dan nog 3 rentevergaderingen op de kalender. We gaan uit van nog twee tot drie rentestappen van 0,25 procent waardoor de korte rente tegen het einde van het jaar niet meer negatief zal zijn.
Ontdek de Belfius Convictions
