Heeft de renteverhoging in de VS ook voor ons gevolgen?
6 mei 2022
Annelore Van Hecke
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- De Amerikaanse en Europese lange termijnrentes zijn recent sterk gestegen.
- De Amerikaanse centrale bank schakelt opnieuw een versnelling hoger en trekt de beleidsrente op met 0,5 procentpunt tot 0,75 à 1%.
- Ook de Britse centrale bank trok donderdag de rente op met 0,25 procentpunt tot 1%.
- De Europese centrale bankiers lopen achterop maar de hoge inflatie zal hen weldra ook aanzetten tot het optrekken van de rente.
In de aanloop naar de Amerikaanse monetaire beleidsvergadering, die de rente sterk verhoogde met 0,5 procentpunt, zagen we ook de Europese lange termijn rente stijgen omwille van de correlatie tussen beide markten. De grote vraag is of de Europese centrale bank weldra in het spoor van de Federal Reserve zal volgen. De financiële markten rekenen op twee tot drie verhogingen van de beleidsrente in de Eurozone tegen eind dit jaar en duwden de lange termijn rente naar 1,7%. De sterke stijging van de Europese lange termijnrente heeft een rechtstreeks gevolg voor de financieringsvoorwaarden voor bedrijven en gezinnen. Zo is de gemiddelde rente op een hypothecaire lening voor de aankoop van een woning intussen met ongeveer 1% gestegen ten opzichte van begin dit jaar.
De beslissing door de Amerikaanse centrale bank afgelopen woensdag om de beleidsrente stevig op te trekken was een no-brainer. De Amerikaanse economie worstelt immers met een torenhoge inflatie van 8,5%, terwijl de consumptie, investeringen en de arbeidsmarkt het goed doen. De stijging met maar liefst een half procentpunt was dan ook op voorhand ingecalculeerd door de financiële markten en de beslissing werd unaniem gedragen door de leden van de monetaire beleidsvergadering. Voorzitter Powell gaf aan dat ook de volgende twee beleidsvergaderingen stevige rentestijgingen in de pijplijn zitten. Vanaf juni begint de Amerikaanse centrale bank ook met de afbouw van haar balans. Haar obligatieportefeuille zal vanaf juni met 47,5 miljard dollar per maand krimpen en vanaf september met 95 miljard.
Ook elders gaan de centrale banken op de rem staan omwille van het torenhoge inflatiegevaar. De Britse centrale bank trok donderdag de rente op met 0,25 procentpunt tot 1%, ondanks verslechterende economische groeivooruitzichten. De inflatie in het Verenigd Koninkrijk bedroeg 7% in maart en wordt verwacht verder op te lopen tot boven de 10% tegen het einde van het jaar. Het grotere risico op een recessie in het Verenigd Koninkrijk maakte hier nochtans dat er meer verdeeldheid was over het rentebesluit onder de leden van het monetaire beleidscomité. De verhoging van de rente doet het recessiegevaar immers verder toenemen. Het blijft nu de grote vraag wanneer de Europese centrale bank zal volgen. Voorlopig heeft de ECB de bocht nog niet helemaal ingezet. De bank heeft de afbouw van haar netto aankopen versneld, maar blijft nog steeds vaag over de timing van eventuele renteverhogingen.
De afweging tussen groei en inflatie is natuurlijk geen gemakkelijke oefening in de Eurozone, die nog achterop loopt ten opzichte van de VS wat het herstel van de economie betreft. De Europese economie wordt ook veel harder getroffen door de oorlog in Oekraïne, omdat het een belangrijke importeur van olie en gas is. Maar aan de andere kant vragen de torenhoge prijsstijgingen in Europa, met een inflatiecijfer van 7,5% in april, om snelle actie. De oplopende kerninflatie geeft aan dat de inflatie alsmaar breder gedragen wordt in de gehele economie. Tweederonde-effecten zoals loonstijgingen zijn in landen als België al volop aan de gang, en zullen ook in de rest van de Eurozone niet lang meer op zich laten wachten. Daarnaast beginnen ook de inflatieverwachtingen te ontsporen, wat gevaarlijk is omdat het proces van inflatie voor een stuk zelfvoedend is: als iedereen verwacht dat de prijzen omhoog gaan, dan zullen ze ook effectief stijgen, onder meer omdat bedrijven hun prijzen hoger kunnen zetten. Tenslotte kan de ECB moeilijk teveel achterblijven op de Amerikaanse centrale bank. Een groot renteverschil heeft een neerwaarts effect op de koers van de euro, waardoor we bijkomend inflatie importeren.
De urgentie voor het optrekken van de Europese beleidsrente die met -0.5% nog steeds sterk negatief is, lijkt dan ook groot. De financiële markten rekenen op twee tot drie renteverhogingen tegen het einde van het jaar. Maar dat is geen zekerheid. Zo wierp een directielid in Frankfurt onlangs op dat het niet verstandig zou zijn te handelen zonder eerst de harde cijfers over het tweede kwartaal gezien te hebben. Dat zou een mogelijke eerste renteverhoging uitstellen tot september, en afhankelijk maken van het economische groeicijfer.
Ontdek de Belfius Convictions
