Voeding wordt niet meteen goedkoper
28 April 2022
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- De voedselprijzen zijn omhooggeschoten sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.
- Een groot deel van de voedingsketen ziet de kosten snel oplopen.
- De oprukkende voedselinflatie kan nog een tijd aanhouden.
Hoe duur wordt onze boterham met choco? Een hele reeks voedingsmiddelen wordt steeds duurder door de oorlog in Oekraïne en de spectaculaire klim van de energieprijzen. In België en de eurozone liep de voedselinflatie daardoor al op naar respectievelijk 5,7 en 5,0 procent in maart.
Het begon met gepeperde prijzen voor energie en nu gaan ook tal van voedingsgewassen zoals tarwe, maïs en plantaardige oliën fors in prijs omhoog. Tarwe werd sinds begin dit jaar maar liefst 69 procent duurder, voor maïs wordt 35 procent meer neergeteld. De regio Oekraïne-Rusland staat gekend als één van de grootste 'graanschuren' ter wereld. Beide landen zijn samen goed voor ongeveer 30 en 20 procent van de wereldwijde tarwe- en maïsexport. Oekraïne is daarnaast een grote uitvoerder van zonnebloemolie en kunstmest.
Een groot deel van de voedingsketen – van boer tot bord - krijgt op die manier te maken met een forse stijging van de kosten. De land- en tuinbouwsector in de eurozone kampte al met dure energiefacturen voor verwarming en vervoer. De hoge prijzen voor kunstmeststoffen en veevoer komen daar nog bovenop. Ook bij het verwerken van voeding stijgen de operationele kosten in snel tempo. Het invriezen van de producten en het transport naar de afnemers is veel duurder geworden door de hogere brandstofprijzen. De graanprijzen noteren 47 procent hoger dan een jaar geleden en heel wat producenten kampen met een tekort aan grondstoffen zoals zonnebloemolie. De voorraden zijn opgebruikt en dat betekent lege schappen voor frituurolie in de supermarkt. Waar mogelijk gaan producenten op zoek naar alternatieven zoals soja- en koolzaadolie. Maar ook voor die gewassen zijn de voorraden laag nadat de recente oogsten in Argentinië, Brazilië en Canada tegenvielen door droogte.
De oprukkende voedselinflatie beperkt zich niet tot de producten die rechtstreeks verstoord worden door de oorlog in Oekraïne. Onlangs verklaarde de Indonesische regering te stoppen met de export van palmolie, een grondstof voor een lange reeks producten, van margarine en chocolade tot lippenstift en shampoo. Indonesië is goed voor meer dan de helft van het globale aanbod aan palmolie. De maatregel komt er na protesten van de Indonesische bevolking tegen tekorten en hoge prijzen voor primaire voedingsmiddelen, waaronder bakolie. Grote afnemers van palmolie zoals Unilever en Nestlé hebben al aangegeven dat ze de prijsstijgingen gaan doorrekenen.
Experts verwachten dat de klim van de voedselprijzen op de internationale markten nog niet voorbij is. Meer en meer groeilanden die de rest van de wereld van landbouwgewassen voorzien, verhogen de exporttarieven of stoppen helemaal met de uitvoer. Ook in Oekraïne is er voorlopig geen beterschap in zicht. Eerst kwamen er prijsstijgingen voor energie en nu voor voeding. Het ene inflatiespook waart nog rond en daar is het volgende al.
Ontdek de Belfius Convictions
