17 maart 2023
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
Gisteren maakte de Europese Centrale Bank (ECB) duidelijk dat ze wil doorgaan met renteverhogingen ondanks de onrust op de financiële markten. De ECB verhoogt de basisrentetarieven opnieuw met 50 basispunten. Daarmee komt de depositorente op 3,0 procent.
De monetaire beleidsmakers in Frankfurt vergaderden gisteren in een sfeer van zeer onstabiele dagen op de aandelen- en obligatiemarkten. Vorige vrijdag gingen in de V.S. de Silicon Valley Bank en twee andere kleine banken over de kop. Wereldwijd kwamen bankaandelen onder druk te staan en vluchtten investeerders naar veilige beleggingen zoals goud en overheidspapier. Amerikaanse regelgevers moesten tijdens het weekend te hulp snellen door te verzekeren dat spaarders hun geld zouden terug krijgen, om verdere paniek te voorkomen. Net toen de financiële markten tot rust leken te komen, kwam het nieuws dat Crédit Suisse, de op één na grootste bank in Zwitserland, met zware problemen kampt. De bank leidt al twee jaar aanzienlijke verliezen en haar beurskoers zit al jarenlang in de hoek waar de klappen vallen. Te midden van de bankenonrust in de voorbije week kwam bovendien het nieuws dat haar grootste aandeelhouder niet verder wil investeren in de bank. De uitverkoop van bankaandelen werd daarop hervat tot ook de Zwitserse centrale bank uitpakte met een forse noodmaatregel. Het noodlijdende Crédit Suisse krijgt een lening van 50 miljard Zwitserse frank om de liquiditeit op te krikken. Hierdoor kon het beleggersvertrouwen in de aanloop naar de ECB vergadering wat herstellen.
Toch blijft er nervositeit over de bankensector. De problemen bij Crédit Suisse zijn heel anders dan die van Silicon Valley Bank. Maar ze herinneren eraan dat naarmate de rente stijgt, kwetsbaarheden in het financiële systeem op de loer liggen. Maandenlang hadden beleggers de dreiging van stijgende rentevoeten van zich afgeschud. Daar kwam deze week verandering in door de bankenstress in de V.S. en Zwitserland. En dat voedde de speculatie over een kleinere renteverhoging van 25 basispunten. De ECB is alert voor de spanningen op de markten, maar de hoge inflatie naar beneden halen, blijft de eerste bekommernis. Daarom koos de centrale bank toch voor een rentestap van 50 basispunten. De ECB gaat tot juni ook gewoon verder met de afbouw van haar obligatie-aankopen zoals gepland.
Op het gebied van de liquiditeit ziet de centrale bank geen probleem in de eurozone. Er is bovendien een uitgebreide gereedschapskist aan beleidsinstrumenten om het financieel systeem van voldoende geld te voorzien. De situatie is ook fundamenteel anders ten opzichte van 2008. De banksector in het eurogebied is veel beter bestand tegen financiële schokken dankzij stevige kapitaal- en liquiditeitsbuffers.
President Lagarde zei tijdens de persconferentie dat de rentebeslissing ondanks de verhoogde stress met een grote meerderheid werd goedgekeurd. De inflatie blijft immers te lang op een hoog niveau. Door de lagere energieprijzen is de algemene inflatie al wat afgekoeld dit jaar maar de kerninflatie, die energie- en voedselprijzen buiten beschouwing laat, blijft toenemen. In februari bedraagt ze 5,6 procent. Zowel in de industrie als in de dienstenbedrijven zijn de prijzen nog aan het stijgen. De centrale bank verlaagt haar prognose voor de algemene inflatie in 2023 naar 5,3 procent maar trekt tegelijk de verwachting voor de gemiddelde kerninflatie dit jaar op naar 4,6 procent. Ook de vooruitzichten voor de economische groei in 2023 zijn opwaarts bijgesteld door de daling van de energieprijzen en dankzij de industriële activiteit die in het eerste trimester beter stand houdt dan verwacht.
De ECB liet in het midden hoeveel renteverhogingen ze nog in petto heeft. De komende maanden worden alle rentebeslissingen in Frankfurt uitsluitend gebaseerd op de economische cijfers die binnenlopen, vooral qua onderliggende inflatie. Na het rentebesluit gisteren verwachten de geldmarkten dat de ECB de komende maanden nog één keer de rente optrekt met 25 basispunten, naar 3,25 procent. Dat is een pak minder dan bij het begin van de maand toen er nog gerekend werd op een ECB-rente van 4,00 procent. Dat illustreert de enorme volatiliteit op de rentemarkten. Zowel de korte als lange termijnrentes schieten de jongste dagen alle kanten uit. Vanochtend, vrijdag, lijkt de rust terug te keren. Bankaandelen herstellen, de toonaangevende beursindexen staan in het groen. Ook de rentemarkten lijken hun balans weer te vinden. Volgende week hebben de markten een afspraak met de Amerikaanse Centrale Bank. Het lijkt erop dat er een renteverhoging aankomt van 0,25 procent, zoals eerder verwacht.
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.