De langetermijnrente zal weer stijgen
12 januari 2024
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- Opnieuw hogere inflatie op komst?
- De marktrentes zullen weer stijgen.
- De economie in de eurozone doet het dit jaar beter dan in 2023.
- De VS economie is dan toch aan het vertragen.
Goederenvervoer overzee opnieuw een pak duurder
Het doet denken aan de pandemie-jaren. Op enkele weken tijd is het overzeese containervervoer van en naar China zowat drie keer duurder geworden. De oorzaken liggen deze keer elders. Aan de Rode Zee houden de Houthi-rebellen de doorgang van het Suezkanaal in een houdgreep, waardoor heel wat schepen een grote omweg maken via Kaap de Goede hoop. Tegelijkertijd kampt het Panamakanaal met lage waterstanden. Dat heeft dan weer gevolgen voor de prijzen van het zeecontainervervoer richting VS. Toch zitten we nog ver af van de duizelingwekkende prijzen tijdens de pandemie, toen het internationale transport helemaal in de war geraakte (grafiek shipping costs). We verwachten voorlopig ook niet dat de prijzen opnieuw in die richting zullen evolueren. Wellicht blijft dit een tijdelijk fenomeen omdat de VS mogelijk militair zullen ingrijpen om het Suezkanaal weer te vrijwaren. Maar het herinnert er ons wel aan dat de risico’s voor nieuwe inflatie nog niet van de baan zijn.
De financiële markten hebben volgens ons ongelijk
In de westerse economieën is de inflatie nu reeds geruime tijd in de juiste richting aan het gaan. Maand na maand daalt de algemene inflatie en de kerninflatie. Waakzaamheid blijft echter nodig voor de centrale bankiers, want de prijsstijgingen zijn nog steeds te hoog om comfortabel te zijn. In de eurozone is de algemene inflatie vooral gedaald dankzij zwakkere energieprijzen en voedingsprijzen. Maar de onderliggende prijsdruk – waaraan je kan zien hoe bedrijven hun prijzen opdrijven – blijft pittig met 3,4 procent in december. De Europese Centrale Bank zal haar beleidsrente tot in de zomer op het hoogste niveau ooit houden en ze vervolgens traag naar beneden brengen, is onze inschatting. De financiële markten zien dat anders. Ze prijzen op dit ogenblik 6 renteverlagingen in vanaf april, waardoor de beleidsrente dit jaar met 1,5 procent zal dalen naar 2,5 procent. Dat lijkt ons te optimistisch. De markten hebben ook de lange termijnrentes flink naar beneden gestuurd, hoewel ze de jongste dagen weer herstellen. We voorzien dat die trend zich doorzet en dat de rente tegen het jaareinde weer zowat een half procentpunt hoger zal staan. Een tienjarige Belgische staatsobligatie gaat tegen het jaareinde opnieuw 3,45 procent rente geven en de rente zal de jaren nadien eerder de neiging hebben om nog een beetje te stijgen, dan te dalen.
Het inflatiemonster is nog niet getemd
De arbeidsmarkt blijft erg krap, zeker nu de werkloosheid in de eurozone tijdens de maand november nog lager is gedoken, naar 6,4 procent.
De ECB schat in dat de loonkosten dit jaar met gemiddeld 4,6 procent zullen stijgen. Dat is te hoog om de kerninflatie duurzaam naar beneden te brengen. Bedrijven rekenen die hogere kosten immers meestal door. Het positieve aan die loonevolutie is dat de Europeanen hun reëel inkomen eindelijk weer zien toenemen. Dat wil zeggen dat werknemers niet alleen de inflatie gecompenseerd zien, maar dat ze met hun loon ook meer kunnen kopen. Dat verklaart waarom het consumentenvertrouwen verbetert en waarom gezinnen dit jaar weer meer zullen uitgeven, na enkele jaren van achteruitgang. We zien ook dat de bedrijven wat minder gedeprimeerd zijn, hoewel ze nog steeds een krimp van hun activiteit verwachten.
Ook in de VS vinden we bij Belfius Strategic Research dat de financiële markten te voortvarend zijn met hun renteverwachtingen. De eerste renteverlaging zou volgens de markten al kunnen plaatsvinden in maart en vanaf dan geleidelijk aan lager gaan. We verwachten dat de Federal Reserve – de Amerikaanse centrale bank – haar beleidsrente pas vanaf juni zal laten zakken.
De Amerikaanse economie verzwakt door hogere rentes
De Amerikaanse industriële productie is al 15 maanden aan het vertragen en hoewel het sentiment van industriële bedrijven recent wat is verbeterd, blijven ze denken dat hun business verder gaat verschrompelen.
In de Amerikaanse dienstensectoren – van de bioscoopsector tot bedrijfsconsultants – zijn de vertrouwensindicatoren gekelderd in de maand december. De bedrijfsleiders zijn vooral pessimistisch over het aannemen van nieuw personeel.
Het monetaire beleid met hogere rentes begint nu ook echt te wegen op bedrijven. Als ze hun schulden willen vernieuwen zullen ze dat moeten doen tegen fors hogere rentes. Dat weegt op de marges van deze bedrijven en voor sommige wordt dat zo’n molensteen om de nek dat ze failliet gaan. De faillissementsgraad is dan ook duidelijk aan het toenemen en we verwachten dat die opwaartse beweging nog even zal aanhouden. Bedrijfsfalingen van bedrijven met veel schulden volgen immers met vertraging het strengere monetaire beleid.
Intussen blijven de Amerikaanse gezinnen relatief goed consumeren. In tegenstelling tot de eurozone blijven de winkelverkopen erop vooruit gaan. Maar door de hogere rentes menen we toch dat grote aankopen zoals auto’s of nieuwe keukentoestellen op consumentenkrediet zullen vertragen in het komende jaar. Amerikanen zitten ook door hun spaarreserves. Tijdens de Covid-lockdowns hebben ze veel kunnen oppotten, maar dat extra spaargeld is intussen allemaal uitgegeven. Ze zetten nu – gemiddeld genomen – zelfs minder opzij dan tijdens de tien jaar voor de pandemie uitbrak. De jongste maanden zien we echter dat Amerikanen weer meer sparen. Spaargeld brengt meer op, dat is alvast één verklaring. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat de Amerikaanse gezinnen de vinger op de knip houden omdat ze economisch onheil verwachten. Dat zou hen hun job kunnen kosten. Het consumentenvertrouwen ligt alleszins nog steeds lager dan in de jaren voor Covid.
De maandelijkse jobrapporten in de VS blijven desondanks verrassen. In december kwamen er nog 219.000 nieuwe banen bij, meer dan voorspeld. De werkloosheid is erg laag met 3,7 procent. De looneisen blijven wel stevig, op jaarbasis zijn de Amerikaanse lonen met 4,1 procent gestegen.
Beterschap vanaf de zomer, als de centrale bankiers de rem lossen
Globaal genomen verwachten we een zwakke eerste jaarhelft nu het monetaire beleid zijn tol begint te eisen. Als de centrale bankiers de rem wat losser laten zal dat een stimulans zijn voor de economische groei, zowel in de VS als in de eurozone. In de eurozone zal de groei volgens Strategic Research uitkomen op 0,9 procent, dat is beter dan vorig jaar. In de VS heeft het even geduurd voor de economische groei begon te vertragen, na een verrassend sterk 2023. We voorzien een zwakke groei van 1,4 procent in 2024.
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij/zij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.
