Naar een double dip recessie in de eurozone?

Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius

• De daling van het Europese ondernemersvertrouwen in oktober wijst op een groeiende onrust over de groeikansen in het vierde kwartaal van 2020.
• Nu sommige landen gedeeltelijk weer in lockdown gaan, dreigt er opnieuw gevaar voor de economische activiteit in de eurozone, met Spanje op kop.
• De druk op de ECB en de overheden om te hulp te schieten, neemt toe.

Volgens de bedrijven ziet het jaareinde er niet goed uit nu een tweede golf van Covid-19 besmettingen over de eurozone raast. De index van het Europese ondernemersvertrouwen geeft aan dat bedrijven denken dat hun activiteit weer zal dalen. Vooral de ondernemers in de dienstensector zijn pessimistisch, terwijl het industrieel vertrouwen standhoudt (zie grafiek).

Eind volgende week pas verschijnen in de eurozone de officiële groeicijfers voor de zomermaanden juli, augustus en september. Wellicht wijzen die op een positieve kwartaalgroei van ongeveer 8 procent na de krimp van bijna 12 procent in het tweede kwartaal. Maar de groeispurt van het derde kwartaal was vooral een technische inhaalbeweging die te maken had met het heropenen van de economie. Intussen is de situatie helemaal gekeerd met allerlei nieuwe maatregelen om de pandemie af te remmen. Het is zelfs mogelijk dat het BBP in de eurozone in het laatste kwartaal opnieuw krimpt en dus een ‘double-dip’ maakt, neemt toe. Positief is dat de industrie verder kan blijven groeien. De productie ligt wel nog ver onder het peil van vóór de crisis, maar wordt voorlopig niet direct geraakt door nieuwe beperkingen. De dienstensector is echter qua toegevoegde waarde drie keer zo groot in de eurozone. Ondanks het feit dat de winkels in de meeste landen openblijven is de kans groot dat de consument minder zal uitgeven.

Duitsland lijkt het best geplaatst om de rest van het jaar heelhuids door te komen. De maakindustrie is er relatief groter en de Duitse export profiteert van een stevige heropleving van de Chinese vraag. Spanje daarentegen, dat deze week als eerste land in Europa de grens van een miljoen besmettingen passeerde, stevent af op negatieve groei in het vierde kwartaal. Zo weegt het aandeel van horeca, recreatie en toerisme veel zwaarder door in zijn economie. Ook de Franse economie lijkt weer naar een krimp te gaan. Hier zijn de gezinsbestedingen heel belangrijk en deze dreigen weer flink te vertragen door de tweede besmettingsgolf.