Kerstcadeaus met vertraging dit jaar?
21 oktober 2021
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- De schaarste aan zeecontainers zorgt voor grote vertragingen en tekorten aan producten.
- Door tegenvallende groei in China kunnen de problemen nog een hele tijd aanhouden.
- De tekorten wakkeren de inflatie aan en zetten een domper op het groeiherstel.
Overal maakt men zich zorgen dat de cadeaus voor de feestdagen te laat of helemaal niet bezorgd worden dit jaar. Dat komt omdat het transport overzee, goed voor meer dan 80 procent van de wereldhandel aan goederen, flink in de soep draait. De trafiek van zeecontainers van China naar de V.S. en Europa kampt met ellenlange vertragingen waardoor er tekorten aan heel wat goederen zijn. Consumenten, winkels en industrie, ze hebben er allemaal last van.
Grote bedrijven gaan door het gebrek aan containerschepen op zoek naar alternatieven om hun producten in de winkels te krijgen. Coca-Cola denkt letterlijk ‘outside the box/container’ en zet bulkschepen in om ingrediënten voor zijn frisdrank te vervoeren. Ikea gaat meer transporteren via het spoor om vertragingen op te vangen. Maar veel kleinere ondernemingen en retailers hebben die opties niet en worden het hardst geraakt. Zij krijgen te maken met torenhoge transportkosten en tekorten. De tarieven voor het vervoer van containers van China richting Europa zijn op één jaar tijd bijna verzevenvoudigd.
Bovenop de problemen met de trafiek op zee komt de congestie in de havens. Zeker 20 containerschepen op weg naar Europese havens moesten de afgelopen tijd voor anker gaan tot er een ligplaats vrijkwam. In de haven van Antwerpen houdt men rekening met een gemiddelde vertraging van 18 dagen om schepen te lossen. De situatie in de Amerikaanse havens is nog dramatischer. Voor het drukste havencomplex van de V.S. in Los Angeles wachten meer dan 50 grote containerschepen om de haven binnen te varen. De logistieke chaos heeft er ook te maken met een tekort aan afhandelaars en vrachtwagenchauffeurs om de goederen naar het hinterland te brengen. Amerikaanse transportfirma’s klagen dat voor elke tien vacatures in de vervoersector er slechts één kandidaat komt opdagen.
De timing van de opstoppingen is rampzalig want de Amerikaanse economie maakt zich op voor het lange winkelseizoen dat traditioneel begint met Thanksgiving en Black Friday. President Biden probeert daarom om samen met de havenvakbonden en bedrijven uit de logistieke sector een oplossing uit te dokteren voor de vertragingen. De haven van LA zal voortaan de klok rond draaien, net als de grote transporteurs Fed-Ex en UPS, zodat producten sneller in de winkelrekken belanden.
Of dat op korte termijn veel zal uithalen is maar de vraag. Experts verwachten dat de containercrisis nog een hele tijd kan aanhouden. DP World, een wereldleider op het vlak van containerterminals, waarschuwt dat wereldwijde toeleveringsketens nog twee jaar met flessenhalzen te maken kunnen krijgen. Dat komt omdat de rest van de wereld sterk afhankelijk blijft van China voor productie. Eind 2019, net vóór de Covid-crisis was het land goed voor 28,7 procent van de globale fabrieksoutput. De voorbije maanden is de economische groei In de fabriek van de wereld flink afgekoeld. Er is bezorgdheid over een nakend faillissement van de vastgoedreus Evergrande maar het grootste probleem is schaarste. Er zijn enorme tekorten aan energie, grondstoffen en computerchips waardoor de Chinese fabrieken niet op volle toeren kunnen draaien.
Naast het tekort aan ‘ships’ is het gebrek aan ‘chips’ momenteel het meest nijpend. Het wereldwijde tekort aan computerchips heeft gevolgen voor de aanmaak van een lange reeks producten, van auto’s tot spelconsoles. De Taiwanese chipreus TSMC verwacht dat het gebrek aan chips volgend jaar zal aanhouden en dat kan wegen op het herstel, ook dichter bij huis. Autofabrikanten in Tsjechië, Duitsland en het V.K. beperken noodgedwongen hun productie omdat ze niet genoeg computerchips hebben. Materialengroep Umicore en het electronicaconcern Philips moesten de winstverwachtingen voor het derde kwartaal temperen door de chip schaarste. De bedrijfsenquêtes wijzen al een tijdje op het risico dat de toeleveringsproblemen de industriële heropleving in de eurozone afremmen. In Duitsland vrezen economen van het invloedrijke IFO-instituut voor een heuse ‘knelpunt recessie’ in de industrie en werd de groeiprognose voor 2021 flink naar beneden herzien.
Het was al duidelijk dat de wereldwijde tekorten aan containerschepen, chips, en een lange reeks andere producten zorgen voor forse prijsstijgingen en oplopende inflatie. Nu dreigt de schaarste ook het economisch herstel te gaan aantasten. Op de financiële markten begint daarom de vrees voor stagflatie – een kwalijke mix van stagnerende groei en hoge inflatie – de kop op te steken. Dat is het soort cadeau dat niemand onder zijn kerstboom wil.
Ontdek de Belfius Convictions
