De daling van de grondstoffenprijzen blijft niet duren
17 november 2022
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- Veel grondstoffenprijzen zijn sterk gedaald na pieknoteringen eerder dit jaar.
- De vertragende economische groei in China en de rest van de wereld zorgt voor een zwakkere vraag naar ruwe olie en materialen.
- Op langere termijn houden analisten rekening met een ‘supercyclus’ voor heel wat grondstoffen door de transitie naar een groenere economie.
Wereldwijd maken de grondstoffenmarkten dit jaar opnieuw een wilde rit. Prijzen in dollars van landbouwgewassen zoals tarwe en maïs, en industriële metalen zoals koper, ijzererts en aluminium daalden stevig in waarde sinds hun pieknoteringen in de lente. Zo daalde de aluminiumprijs met 45 procent tussen begin maart en begin oktober, tarweprijzen zakten 27 procent sinds mei.
Ook op de energiemarkten bewogen de koersen scherp op en neer. De Europese prijzen voor gas en elektriciteit klommen eind augustus naar historische hoogtes door de vrees dat deze winter de gasbevoorrading in het gedrang zou komen. Sinds september zijn vooral de prijzen van aardgas en elektriciteit flink afgekoeld, geholpen door uitzonderlijk warme temperaturen in oktober en een vlotte aanvulling van de Europese gasvoorraden. Een vat ruwe aardolie werd eveneens goedkoper maar de prijsdaling is minder uitgesproken omdat de OPEC+-landen in oktober besloten om hun productie terug te schroeven.
De daling van de meeste grondstoffenprijzen heeft te maken met de scherpe vertraging van de vraag in de wereldeconomie. Europa en het V.K. stevenen af op een recessie en ook in de V.S. werden de groeivooruitzichten verlaagd. Veruit het belangrijkst voor de grondstoffenmarkten is echter het reilen en zeilen van de Chinese economie. China is al twintig jaar de grootste verbruiker van grondstoffen zoals koper, staal en steenkool. Dit jaar bleven de Chinese economische activiteit en de vraag naar grondstoffen echter zwaar onder de verwachtingen door het strenge zero-Covid beleid en de aanslepende crisis op de vastgoedmarkt. Ook de verzwakking van de renminbi tegenover de dollar weegt op de vraag want die maakt voor Chinese fabrieken de invoer van metalen, olie en andere materialen uit de rest van de wereld duurder.
De komende tijd blijven de neerwaartse risico’s voor de wereldgroei de grondstoffenmarkten waarschijnlijk parten spelen. De meeste centrale banken zijn nog niet klaar met hun strijd tegen de hoge inflatie, dus worden er nog renteverhogingen verwacht die de economische groei afremmen. Ondanks het gemor van de Chinese bevolking lijkt een versoepeling van het Covid-beleid op korte termijn onwaarschijnlijk. Het aantal nieuwe besmettingen is de afgelopen weken weer gestegen. Lockdowns zoals die van Shanghai in april zijn nog steeds mogelijk. Daarom rekenen grondstoffenexperts de volgende kwartalen niet op een plotse versnelling van de vraag naar industriële metalen.
Op de energiemarkten liggen de zaken anders. Vooral in Europa blijft de situatie precair. Als we geen al te strenge winter krijgen, moeten de bestaande gasvoorraden volstaan om de komende maanden aan de vraag te voldoen. Maar voor de volgende winter blijft de vrees bestaan dat de bevoorrading zal tekortschieten. Dat is te zien aan de termijncontracten voor aardgas die aflopen eind 2023. Die houden rekening met een gasprijs die bijna 15 procent hoger ligt dan de huidige niveaus. De recente raketinslag in Polen zet nog eens in de verf dat het risico en de volatiliteit op de Europese energiemarkten hoog blijft.
Sommige grondstoffenexperts raden aan om door de kortetermijnschommelingen van de markten heen te kijken. De economische dip die we nu meemaken verandert niks aan het feit dat wereldwijd de voorraadbuffers voor veel grondstoffen klein zijn. De voorbije tien jaar werd er – door de lage prijzen – weinig geïnvesteerd in ontginning of het ontdekken van nieuwe reserves. Vee analisten geloven dat we aan de vooravond staan van een nieuwe ‘supercyclus’ voor grondstoffen. Tijdens zo’n cyclus, gaan de prijzen bijna continu de hoogte in voor een lange periode van tien tot soms dertig jaar. De laatste keer dat dat gebeurde was nadat China lid werd van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in 2001 en in snel tempo industrialiseerde.
De nieuwe supercyclus voor grondstoffen zou volgens de experts ontstaan door de transitie naar een groene economie met zero uitstoot. Zo zal de vraag naar koper bijvoorbeeld het volgende decennium exploderen naarmate we overschakelen van fossiele naar hernieuwbare energie. Elektrische auto’s bevatten veel meer koper dan benzinewagens en ook de bouw van windturbines vereisen grote hoeveelheden van het metaal. Ook voor materialen als nikkel, kobalt en lithium voorspellen de analisten dat de vraag tussen nu en 2030 zal verveelvoudigen door de groene revolutie.
Het is goed om te onthouden dat de enorme inflatieproblemen waar veel landen nu mee kampen, begon met een spectaculaire klim van de prijzen voor energie, landbouwgewassen en heel wat ertsen en materialen. Geen slecht idee dus om de grillen van de grondstoffenmarkten blijvend in de gaten te houden.
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.
