De Europese economie blijft in 2024 zwak presteren
15 maart 2024
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
- Belfius Strategic Research heeft zijn groeiverwachtingen voor de eurozone naar beneden bijgesteld, wegens een erg zwak eerste kwartaal.
- De Belgische economie is een uitzondering, dankzij een robuuste particuliere consumptie en aanhoudende bedrijfs- en overheidsinvesteringen.
- De Amerikaanse economie blijft verrassen, ondanks een streng rentebeleid.
Het jaar is ongunstig gestart in de eurozone. Strategic Research gaat uit van een nulgroei tijdens het eerste trimester van 2024. België is opnieuw het buitenbeentje. De gezinnen blijven consumeren dankzij een krachtig consumentenvertrouwen dat zich boven het historische gemiddelde bevindt. De Belg heeft het jongste jaar zijn koopkracht zien toenemen, terwijl dat in de eurozone met enige vertraging gebeurt. Dankzij de automatische loonindexering worden de Belgische lonen immers sneller aangepast aan de gestegen levensduurte. Intussen zijn de lonen in de eurozone ook gestegen, waardoor de concurrentiepositie van de Belgische bedrijven stilaan verbetert. Dat helpt exporterende bedrijven om hun buitenlandse afzet te vergroten, zeker nu de wereldhandel herneemt. Intussen blijven de bedrijven investeren evenals de Belgische overheden. Tijdens een verkiezingsjaar krijgen we traditiegetrouw meer overheidsinvesteringen en ook de Europese programma’s worden verder uitgerold. Volgens de voorlopige raming van de Nationale Bank van België zou de Belgische economie in het eerste trimester met 0,4% groeien. Ook voor de rest van het jaar zijn we relatief optimistisch.
De Chinese economie vertraagt in 2024
Recent heeft de Chinese regering naar jaarlijkse gewoonte zijn economische groeiprognose voorgesteld. De Chinese economie zou in 2024 met zowat 5% groeien, wat ons te optimistisch lijkt. De exporteconomie hapert met een krimpende industriële productie en de bedrijven geven aan dat hun nieuwe bestellingen en exportorders tegenvallen. In de dienstensectoren gaat het beter. Dat is te danken aan het Chinese nieuwjaarsfeest, de belangrijkste feestperiode van het jaar. Deze keer was die extra bijzonder omdat de Chinezen heel strenge lockdowns hebben moeten doorstaan tijdens de pandemie. Dit was het eerste nieuwjaarsfeest dat ze weer voluit konden beleven. Ook de winkelverkopen leefden er de jongste weken van op. We verwachten dat die boost voor de economie echter tijdelijk is. De Chinese consument heeft er nog steeds niet veel vertrouwen in en is ook meer beginnen sparen. Een belangrijke reden voor het gedeprimeerde sentiment is de vastgoedcrisis die deze maand het vierde jaar ingaat. Na jaren van explosieve groei in de vastgoedmarkt en speculatieve investeringen in appartementen ziet de Chinees zijn belegging in rook opgaan omdat de huizenprijzen blijven dalen. Voor de gemiddelde Chinees blijft een woning verwerven ook duur in verhouding tot zijn inkomen. Dat doet ons besluiten dat de huizenprijzen hun correctie nog gaan voortzetten, wat ook verder zal wegen op het consumentenvertrouwen. De Chinese centrale bank probeert potentiële kopers intussen te overtuigen met een lagere beleidsrente, wat een woning verwerven weer wat goedkoper moet maken. Maar de stimulerende maatregelen zijn tot nu toe veel te homeopathisch geweest om enig effect te sorteren.
China kampt ook met een deflatieprobleem (dalende prijzen) dat zich steeds verder verspreidt in de economie. Niet alleen industriële producten blijven goedkoper worden, ook in de dienstensectoren duiken de prijzen nu naar beneden. Tijdens de maand januari afficheerden de consumentenprijzen zelfs de grootste achteruitgang in 14 jaar. Bedrijven proberen de Chinese consumenten tot kopen aan te zetten met lagere prijzen, omdat ze koopkracht hebben verloren en pessimistisch zijn over hun economische situatie.
We verwachten dat de Chinese economie dit jaar met 4,5% groeit, minder dus dan de Chinese regering aangeeft. Vorig jaar verraste de groei van 5,2% nog enigszins, maar daarbij speelden tijdelijke effecten na de heropening van de economie.
Belfius Strategic Research is optimistischer geworden over de economie in de Verenigde Staten
Merkwaardig hoe veerkrachtig de economie blijft presteren terwijl het strikte beleid van de Federal Reserve nog volop aan de gang is. De beleidsrente bedraagt nog steeds tot 5,5%, na twee jaar van agressieve renteverhogingen om de inflatie te beteugelen. Intussen blijft de arbeidsmarkt blaken van gezondheid en stijgen de consumptie-uitgaven, hoewel de verkopen in de winkels nu wat van hun pluimen verliezen na een sterk kerstseizoen. Zo te zien heeft de Amerikaanse industrie ook het ergste achter de rug en zien we de eerste voorzichtige tekenen van beterschap. Het sentiment in de dienstensectoren blijft wijzen op groei. Ondersteunend voor de Amerikaanse economie is alleszins z’n relatieve onafhankelijkheid in de energiemarkt. De VS halen aan een recordtempo olie en gas uit de grond.
Maand na maand blijven de werkgelegenheidscijfers verrassen. Zo kwamen er in februari 275.000 jobs bij. Dat houdt de druk op de ketel voor de lonen, die weliswaar heel lichtjes afkoelen. Op jaarbasis zien we nog steeds loonstijgingen van gemiddeld 4,3%, en dat is te veel om de Amerikaanse centrale bank gerust te stellen. Hogere lonen worden immers doorgerekend en houden de kerninflatie op een stevig peil, vooral voor de diensten, waar de inflatie hardnekkig is.
Het Amerikaanse centrale bankbeleid heeft gezorgd voor hogere lange termijnrentes en banken die strenger werden in het verlenen van krediet. Die trend is al enige tijd aan het keren. Dat komt omdat de markten ervan uitgaan dat de Federal Reserve weldra haar beleid gaat versoepelen. Die verwachtingen zijn de jongste weken wel wat getemperd. Een beleidsrentedaling tijdens de lente zit niet meer in de kaarten volgens de markten. De inflatie zakt immers trager dan gehoopt en steeg zelfs opnieuw tijdens de maand februari. Met de aanhoudend sterke arbeidsmarktcijfers is het immers moeilijk om de prijsdruk duurzaam naar beneden te brengen. Hoe dan ook menen we dat de Federal Reserve haar beleid in de zomer voorzichtig zal beginnen verzachten. Dat zal een nieuwe boost geven aan de economie in de tweede jaarhelft.
Over de economie in de eurozone zijn we helaas pessimistischer geworden
In de maand februari verslapt het economisch sentiment opnieuw op alle fronten. De bouwsector ziet zijn business verschrompelen, in de winkelsector wordt minder verkocht, de dienstensectoren vrezen een vertraging en de industrie blijft op een laag pitje draaien. Dat alles doet ons veronderstellen dat de economie in de eurozone tijdens dit kwartaal stagneert. Een lichtpunt is het consumentenvertrouwen, dat langzaam uit het dal kruipt. De consument voelt dat zijn koopkracht verbetert, nu de inflatie daalt en de Europese lonen in stijgende lijn zitten. Een belangrijke motor voor de eurozone dit jaar wordt dus de consument. In de tweede jaarhelft verwachten we ook steun van een minder strak rentebeleid.
Maar tot aan de zomer blijft het moeilijk. De grootste Europese economie, de Duitse, hapt naar adem en zit sinds midden vorig jaar in een recessie. Ook voor de eerste drie maanden van dit jaar verwachten we een krimp. De Duitse industriële bedrijven hebben nog heel wat voorraden weg te werken, waardoor we de komende tijd niet veel extra productie verwachten. Duitsland heeft bovendien te kampen met structurele problemen. Z’n industrie is nog zwaar afhankelijk van ingevoerde energie en er is de jongste jaren te weinig geïnvesteerd in vernieuwing, zoals de digitalisering. Verder voelt de Duitse consument zich niet goed. Dat komt onder meer omdat de waarde van de woningen fors is gedaald, iets wat we in België niet hebben gezien. De crisis in de Duitse huizenmarkt zorgt ook een voor lage activiteit in de bouwsector, wat de Europese cijfers aanzienlijk negatief beïnvloedt.
De inflatiestrijd van de Europese Centrale Bank begint duidelijk te wegen op de economie. Het is sinds 2015 geleden dat gezinnen minder leenden ten opzichte van een jaar eerder omdat het op korte tijd aanzienlijk duurder is geworden om een krediet af te sluiten. Ook de bedrijfsleningen krimpen al enige tijd. Dat hebben we niet gezien in de Verenigde Staten, waar de groei in de kredietverlening altijd positief bleef, hoewel hij duidelijk vertraagde. We mogen dus stellen dat het ECB-beleid zwaarder weegt op de economie in de eurozone dan het Fed-beleid in de VS.
Toch is de strijd van de Europese Centrale Bank nog niet gestreden. De inflatie daalt weliswaar dankzij de terugval van de energieprijzen maar langzamerhand begint dat effect uit te werken. Als we de dienstensectoren onder de loep leggen dan bedraagt de inflatie gemiddeld zowat 4%. Dat is nog veel te hoog. Dat betekent dat diensten zoals maaltijdbezorging, de organisatie van evenementen en consultancy stevig duurder blijven worden. Dat heeft onder meer te maken met de loonkost, die zeker in de dienstensectoren een belangrijk deel uitmaakt van de bedrijfskosten. Met een gemiddelde jaarlijkse loonstijging van 4,5% blijft de loonevolutie erg robuust. Ter vergelijking: sinds 2010 bedroeg ze gemiddeld 1,8%.
Tijdens de jongste rentevergadering behield de ECB de beleidsrente op 4%, zoals verwacht. Voorzitter Christine Lagarde hintte op een mogelijke versoepeling in juni. In die maand krijgen we alleszins meer cijfers over de loonevolutie en die zullen bepalend zijn. We verwachten dat de ECB haar monetaire rente dit jaar in drie stapjes met 0,75% zal laten zakken. Opvallend in de communicatie na de vergadering was alleszins dat de inflatieverwachtingen van de ECB naar beneden zijn bijgesteld. In plaats van een jaarinflatie van 2,7% verwacht de ECB nu een inflatie van 2,3% en zal de doelstelling van 2% reeds volgend jaar worden gehaald. Wij zijn daar nog niet van overtuigd. Pas in de komende maanden zal er meer duidelijkheid komen over waar de inflatie op middellange termijn naar evolueert.
Strategic Research heeft zijn groeiprognoses voor de eurozone aangepast. In plaats van een economische groei van 0,8% verwachten we dat het eerder 0,6% zal zijn. Het wordt alleszins een heel zwakke eerste jaarhelft.
Bron: Belfius Strategic Research
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, geeft de visie van Belfius Bank op de financiële markten weer. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.
