20 december 2024
Annelore Van Hecke
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
De Belgische economie groeit nog steeds in een gestaag tempo. De sterkhouders van onze economie blijven de gezinsconsumptie en de stevige overheidsinvesteringen. Gezinsinvesteringen in woningen blijven het beduidend minder goed doen, en ook bedrijfsinvesteringen kalven af in een klimaat van een dalende export. Tijdens de zomerperiode landden we op een groei van 0,3% (kwartaal-op-kwartaalgroei) en voor het laatste kwartaal van dit jaar verwachten we eenzelfde groeicijfer.
Voor volgend jaar gaan we ervan uit dat de Belgische economische groei robuust blijft. We verwachten minder overheidsinvesteringen nu de lokale verkiezingen achter de rug zijn. Aan de andere kant zien we een voorzichtig herstel van de woninginvesteringen en een minder steile achteruitgang van de export.
Hoe rijmen we deze gestage groei met de vele onheilsberichten over herstructureringen, collectieve ontslagen en faillissementen? We zien een tweedeling in onze economie die nog een tijdje zal aanhouden. Terwijl de maakindustrie zich in een recessie bevindt, blijft de veel grotere dienstensector in België het goed doen.
Alle indicatoren voor de industrie staan op rood. De afgelopen twee jaar zagen we een daling van het productievolume en van de toegevoegde waarde (zie onderstaande grafiek). Ook de tewerkstelling in de industrie nam af: sinds het tweede kwartaal van 2023 gingen zo’n 12.000 jobs verloren. Doordat het productie-apparaat van de bedrijven maar gedeeltelijk benut wordt, valt de behoefte aan (uitbreidings)investeringen sterk terug.
Voor een deel is de problematiek in de industrie cyclisch. We verwachten immers dat de binnenlandse en buitenlandse vraag naar industriële producten de komende jaren opnieuw zal aantrekken. Maar daarnaast maken we ons veel zorgen over de structurele verzwakking van de competitiviteit van onze industrie. Onze energiekosten liggen een stuk hoger dan vóór de energiecrisis, en zijn een veelvoud van de prijzen in de VS, waardoor energie-intensieve industrieën zoals de chemie en de metaalsector uit de markt geprijsd worden. Daarbovenop hebben Europese bedrijven het moeilijk met de strikte regelgeving in het kader van de groene transitie en de toegenomen concurrentie vanuit China. In België verliezen we tenslotte marktaandeel door de loonkostenhandicap ten opzichte van onze buurlanden.
Bijkomende risico’s voor de industrie in 2025 zijn gebalanceerd. Aan de ene kant hopen we op maatregelen van de nieuwe Europese commissie om de Europese industrie te beschermen, in lijn met de aanbevelingen in het recente rapport van voormalig ECB-voorzitter Draghi1 over de Europese competitiviteit. Ook een nieuwe Belgische regering kan de industrie ondersteunen met een taks-shift die de loonkostenhandicap afbouwt of een korting op de energiefactuur voor bedrijven zoals in onze buurlanden. Aan de andere kant vormt de dreiging van nieuwe handelstarieven voor de export naar de VS een sterk neerwaarts risico. In ons basisscenario gaan we ervan uit dat een groot deel van de aangekondigde tarieven kan vermeden worden door onderhandelingen met president Trump. Bepaalde sectoren, zoals de auto-industrie zullen zeker getroffen worden, maar in ruil voor bijvoorbeeld toezeggingen om meer Amerikaanse producten te kopen, zou een algemeen tarief vermeden kunnen worden.
Het negatieve sentiment in de industrie zien we voorlopig nog niet in de dienstensector, die meer dan 70% van ons bbp uitmaakt en onze groei op peil houdt. Ook onze arbeidsmarkt blijft het goed doen. De werkloosheidsgraad blijft historisch laag en het aantal vacatures hoog. Door de krapte op de arbeidsmarkt zullen mensen die ontslagen worden in de industrie wellicht niet al te lang werkloos blijven. Over alle sectoren heen zien we dat er nog steeds meer banen gecreëerd worden dan dat er geschrapt worden in België, hoewel de jobcreatie afgezwakt is in vergelijking met vorige jaren. Deze vertraging van de jobcreatie is ook deels het gevolg van een lager aanbod op de arbeidsmarkt: de vergrijzing zorgt immers voor een afname van de groei van de bevolking op beroepsactieve leeftijd.
De inflatie in ons land is dit jaar opnieuw de hoogte ingeschoten, voornamelijk omwille van technische effecten. Zo nam de energie-inflatie bijvoorbeeld weer toe door het wegvallen van de energiesteun van de overheid dit jaar. Als we de volatiele elementen van de inflatie (namelijk energie- en voedingsprijzen) buiten beschouwing laten, dan bekomen we de kerninflatie, die zich dit jaar op een neerwaarts pad bevond. In november was de kerninflatie gedaald tot 3%, wat desondanks nog steeds een hoog cijfer is. Vooral de prijsstijgingen van de diensten blijven hardnekkig. De hogere loonkosten, die een belangrijke kostencomponent uitmaken in de dienstensector, worden nog grotendeels doorgerekend in de prijzen van de diensten.
Voor volgend jaar verwacht Belfius Strategic Research een daling van de inflatie naar gemiddeld 3% op jaarbasis. De kerninflatie blijft haar dalende trend in 2025 voortzetten, maar blijft op een relatief hoog peil van gemiddeld 2,6%.
Het Belgische overheidstekort en onze schuldgraad blijven bij ongewijzigd beleid ontsporen door de oplopende vergrijzingskosten en de rentelasten. Maar we hebben er goede hoop op dat een nieuwe federale regering die problematiek zal aanpakken. Enerzijds is het noodzakelijk om onze overheidsfinanciën op orde te zetten om de rente op onze schuld binnen de perken te houden en aan de Europese begrotingsregels te voldoen. Anderzijds kunnen besparingen of bijkomende belastingen een negatief effect hebben op de groei. Alles hangt af van de manier waarop de begrotingssanering vorm zal krijgen. Structurele hervormingen die ervoor zorgen dat meer mensen aan de slag gaan of die onze productiviteit opkrikken hebben dan weer een positieve impact op de groei, wat het negatieve effect van besparingen zou kunnen compenseren.
GDP projections (%yoy) |
Inflation projections (%yoy) |
|||||||
2024 |
2025 |
2026 |
2024 |
2025 |
2026 |
|
||
België |
1 |
0,9 |
1,1 |
4.3 |
3 |
2,2 |
|
Bron prognoses: Belfius Strategic Research
Algemene bron: Belfius Strategic Research
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, weerspiegelt de visie van Belfius Bank op de financiële markten. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. De vermelde cijfers geven de situatie op een bepaald moment weer en kunnen veranderen. Aarzel niet om contact op te nemen met uw financieel adviseur voor persoonlijk beleggingsadvies, die samen met u de mogelijke gevolgen zal onderzoeken die deze visie kan hebben voor uw individuele beleggingsportefeuille. Resultaten uit het verleden, gesimuleerde resultaten uit het verleden of prognoses van toekomstige resultaten van een financieel instrument, een financiële index of een beleggingsdienst vormen geen betrouwbare indicatoren voor toekomstige resultaten. Brutoresultaten kunnen beïnvloed worden door provisies, vergoedingen en andere lasten. Prestaties uitgedrukt in een andere munt dan die van het land van verblijf van de belegger zijn onderhevig aan wisselkoersschommelingen, met een negatieve of positieve impact op de resultaten. Indien dit document verwijst naar een specifieke fiscale behandeling, dan is deze informatie afhankelijk van de individuele situatie van elke belegger en kan deze onderhevig zijn aan wijzigingen.